وابستگی مرزنشینان به تجارت ته‌لنجی

این روزها که کشور به دلیل پایین آمدن قیمت نفت، تحریم ها و کرونا از درآمد نفتی به عنوان مهم ترین منبع در آمدی کشور محروم شده است، صادرات کالاهای غیر نفتی اولویت درآمدزایی کشور محسوب می شود.

به گزارش اقتصاددان : نقش کلیدی در این زمینه در دست لنج داران است و به نوعی این افراد که این روزها سربازان اقتصادی کشور هستند باید کالاهای صادراتی را به آن سوی مرز ارسال کنند و با مشقت های فراوان کالای ایرانی را به دست خریدار خارجی برسانند، در این میان کارکنان لنج های کوچک و بزرگ که معروف به ملوان هستند برای اینکه حمایت مادی و معنوی شوند اجازه دارند بعد از صادرات کالا در زمان بازگشت اندکی کالا برای خود بدون پرداخت عوارض گمرکی به کشور وارد کنند، که به این نوع انتقال کالا ته لنجی گفته می شود. ‎واردات کالای ته لنجی در شهرهایی مانند آبادان، اهواز، بندر عباس و گناوه دیلم در جنوب غربی ایران رواج بیشتری دارد و طبق قانون «کالای ته لنجی یا ملوانی، کالایی است که صاحبان لنج و خدمه مجاز به واردات آن هستند» و بر اساس آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات هر ملوان سالانه می‌تواند ۶ بار کالا به میزان ۱۵۰۰ دلار با خود وارد کند. این امر منجر به اشتغال زایی در مناطق مرز نشین می شود. ‎آن طور که مشخص است  این سبک تجارت از سالیان گذشته رایج بوده و با این نوع تجارت کمک بزرگی به اقتصاد ساکنان مرز نشین خواهد شد؛ به طوری که «محمود احمدی نژاد » در سال ابتدایی دوره اول ریاست جمهوری اش به بندر گناوه سفر کرد و در جمع مردم این شهر گفت: «ما این‌جا علام می‌کنیم ته لنجی هیچ محدودیتی ندارد و نباید به ۴ بار محدود شود و اگر توانستند سالی ۱۲ بار هم بروند، دولت هیچگاه نباید مانع فعالیت‌های سالم مردم باشد آن هم مردمی زحمتکش که روزها و هفته‌ها در دریا جان خودشان را به خطر می‌اندازند تا نان زن و بچه شان را تهیه کنند، دولت باید مانع را از پیش پای آنها بردارد.» در حالی بالاترین مقام اجرایی کشور از حمایت لنج داران سخن به میان آورد که هفده ماه بعد از این وعده، دولت ته لنجی را به شدت محدود کرد و حتی به سوی حذف آن حرکت کرد و باعث لنگر انداختن صدها لنج تجاری در بندرهای بوشهر شد و فعالیت ملوان ها محدود و محدود تر شد؛ تا اینکه دولت «حسن روحانی» سر کار آمد و در چهار سال اول به واسطه اجرای برجام و فروش نفت درآمد قابل توجه ارزی به دست آورد و کام ملوانان را برای ورو کالای ته لنجی تلخ نکرد؛ اما با خروج امریکایی ها از برجام و کاهش قیمت نفت جهانی دولت با کمبود ارز مواجه شد و همه جوره به دنبال جلوگیری از خروج ارز است و دوباره موضوع ته لنجی ها به سر زبان ها افتاد؛ به تازگی «عبدالناصر همتی» ریس کل بانک مرکزی به عنوان سکاندار ارزی کشور از ورود کالای ته لنجی به کشور با ارز انتقاد کرد، او در این باره گفته به اسم ته لنجی، لنج‌ها را تا کله پر از کالای خارجیِ قاچاق می‌کنند؛ بعد می‌گویند چرا همتی نتوانست قیمت دلار را کنترل کند؟ وقتی اینکار‌ها را ادامه می‌دهید، چگونه می‌توانم قیمت دلار را کنترل کنم؟ می‌گویند اجازه بده بدون انتقال ارز کالا وارد کنیم؟ مگر می‌شود بدون انتقال ارز کالا وارد کنی؟ تو می‌خواهی از کف بازار دلار بخری و قیمت‌ها را بالا ببری.» ‎

‎ته لنجی کاملا قانونی است

‎برای اینکه بیشتر از این وضعیت آگاه شویم به سراغ «سید احمد حسینی » رئیس سابق اتاق بازرگانی بوشهر رفته ایم، او در این باره می گوید:« فعالیت ته لنجی ملوانان کاملا قانونی است و این افراد خلاف قانون عمل نمی کنند و این طرح باهدف حمایت از مردمان زحمت کش و پرتلاش مرزنشین صورت گرفته است و انتظار این است که مسئولان مربوط با اطلاعات کامل در این زمینه اظهار نظر کنند، گویا اطلاعات غلطی در خصوص فعالیت ته لنجی ها به رئیس کل بانک مرکزی داده شده است.» ‎این فعال اقتصادی در ادامه می افزاید:« ملوانان در شرایط گرمای هوا روزها در دریا تردد می کنند تا بتوانند کالای تولید ایرانی را صادر کنند تا نبض اقتصاد و تولید کشور فعال باشد و از خدمات و امکانات رفاهی اندک برخوردار هستند، کار درستی نیست که جلو اندک درآمد آنها گرفته شود.» ‎رئیس سابق اتاق بازرگانی بوشهر خاطر نشان می شود:« بارها مقام معظم رهبری تاکید داشتند که توجه به مرز نشینان صورت بگیرد، اما هر از گاهی شاهد این هستیم که نه تنها حمایتی از سوی دولتمردان نمی شوند بلکه جلو فعالیت اندک اقتصادی آنها را نیز می گیرند.» ‎وی تصریح می کند:« این ملوانان ارز ۴۲۰۰ تومانی از دولت نگرفته اند و با این نوع ارز این حجم اندک کالا را خریداری نمی کنند؛ اگر آقای همتی راست می گوید از افرادی که ارز دولتی گرفته اند، این روزها که کشور نیاز به ارز دارد پس بگیرد؛ دیوار کوتاه تر از ملوانان و مرز نشینان پیدا نکرده اند.» ‎آن طور که «حسینی فر» می گوید:« ملوانان و مرز نشینان همواره سربازان امنیت و اقتصاد کشور بودند و هستند و باید حمایت های بیشتری از این عزیزان صورت بگیرد.» ‎او خطاب به مسئولان می گوید:« یکی از مشکلات مناطق مرز نشین جنوب کشور کمبود شغل است و اگر دولتمردان اشتغالزایی در این منطقه را توسعه دهند شاهد کاهش ته لنجی خواهیم بود؛ این افراد جانشان را کف دست شان گذاشته اند و برای یک لقمه نان به دریا می زنند تا بتوانند کالای ایرانی را صادر کنند آن وقت بگوییم شما چرا اندک کالا وارد کشور می کنید.» وی می افزاید:« کالاهای که به شکل ته لنجی توسط ملوانان وارد کشور می شود جزو کالاهای غیر مجاز نیست و آنها کاملا به قوانین محدودیت کالاهای ممنوع اشراف دارند، بنابراین دولت نباید محدودیت های را برای این افراد به وجود بیاورد.»

‎درآمد ملوانان بسیار پایین است

« سید مسعود حسینی فر» یکی از بازرگانان بوشهری است، او نیز در این باره می گوید:«اینکه عنوان می کنند که ۴ تا لنج ارز کشور را از بین می برد، واقعا جای تاسف دارد؛ من تعجب می کنم از رئیس کل بانک مرکزی که چنین دیدگاهی دارد، شما نگاه کنید درآمدزایی ملوانان ایرانی با شرایط آب و هوایی که وجود دارد مگر چه میزان است که جلو ورود کالای ته لنجی هم از این افراد گرفته شود.» ‎وی می افزاید:« مگر چه تعداد لنج فعالیت دارد که بخواهند کالا به شکل انبوه وارد کشور کنند، از سوی دیگر لنج داران زمانی که کالای ایرانی را صادر‎ می کنند در مسیر برگشت اندک بار می آورند و مقرون به صرفه نیست که ملوانان با لنج خالی به آن سوی مرز بروند و در مسیر برگشت اندک بار وارد کشور کنند.» ‎او خاطر نشان می کند:« در تمام دنیا وارات کالا تعریف شده است، یک نوع کالا وجود دارد که لوکس است و برای این نوع کالای لوکس و مشابه داخلی تعرفه های سنگینی از سوی گمرکات در نظر گرفته می شود که مقام معظم رهبری نیز به تازگی به این موضوع اشاره کرده اند که ارز کشور برای کالاهای غیر نیاز هزینه نشود، اما یک سری واردات کالا وجود دارد که به عنوان مواد اولیه به حساب می آید و باید اجازه ورود به سهولت داده شود.» ‎این بازرگان فعال کشورمان ادامه می دهد:«بانک مرکزی وقتی ارز را به چند دسته تقسیم می کند، ۴۲۰۰، نیمایی و آزاد این کار باعث آشفتگی بازار ارزی می شود و از سوی دیگر مگر ملوانان ارز دولتی یا نیمایی از دولت دریافت می کنند که دولت جلو فعالیت آنها را می خواهد بگیرد.» ‎وی در پاسخ به سوال خبرنگار ما درباره اینکه ملوانان بیشتر چه نوع کالایی وارد کشور می کنند؟ می گوید:« چند جعبه شکلات و تعداد بسیار اندک لوازم خانگی وارد کشور می کنند تا جبران سختی کارشان شود، آن وقت آقایان مطرح می کنند که ملوان زحمت کش مخل اقتصاد است؛ که جای ‎بسیار تاسف دارد، به زبان ساده تر بخواهم بگویم میزان کل بار ته لنجی در طول سال نسبت به قاچاق کالا بسیار ناچیز است.»

ته لنجی را به رسمیت می شناسیم

‎همچنین سردار «قاسم رضایی» جانشین فرمانده ناجا گفت: پلیس اجازه سواستفاده از قانون ته لنجی را به مافیای قاچاق کالا نمی دهد. ‎سردار رضایی قاچاق کالا را یکی دیگر از خط قرمزهای نیروی انتظامی دانست و اظهار داشت: مبارزه با قاچاق کالا خواسته مهم مقام معظم رهبری و سایر بخش های نظام است. ‎وی اظهار داشت: پلیس برای معیشت مرزنشینان نیز اهمیت قائل بوده و قانون کالای ملوانی یا ته لنجی را به رسمیت می‌شناسد اما اجازه نمی‌دهد مافیای قاچاق کالا از این قانون سوءاستفاده کند. ‎سردار رضایی ادامه داد: به زودی فرمانده پلیس گمرک در ستاد گمرکات کشور مستقر خواهد شد و عضو ستاد گمرکات خواهد بود. ‎جانشین فرمانده نیروی انتظامی اضافه کرد: در حقیقت پلیس گمرک بازو و یاری دهنده گمرک در مبارزه با قاچاق کالا است و در این مدت موفق به کشف بخش قابل توجهی از کالای قاچاق و بازپس گیری حقوق بیت المال شده است.

ساماندهی بهترین روش

بیش از ۲ هزار شناور سفاری و باری در استان بوشهر فعالیت دارند که هرکدام از این لنج‌ها بین ۶ تا ۸ ملوان دارند و بیش از ۱۲ هزار نفر بطور مستقیم در شناورها مشغول به کار هستند.
۳۵ تا ۴۰ هزار نفر نیز در بازار شهرهای ساحلی استان بوشهر از طریق خرید و فروش کالای ته لنجی فعالیت می کنند که با این احتساب خانواده های ملوانان و بازاریان حدود ۱۶۰ هزار نفر از جمعیت یک میلیون و ۱۷۹ هزارو ۲۸۰ نفری این استان از طریق واردات کالای ته لنجی امرار معاش می کنند. بنابراین انتظار این است که دولت با یک ساماندهی منظم ته لنجی را کنترل کند و با برخوردهای سخت گیرانه کاری پیش نخواهد رفت.

ع