هند، ایران را دور می‌زند

به تازگی یک رسانه هندی از ارسال ده‌ها کانتینر برنج، چای، قهوه و غذاهای دریایی از مبداء هند و از طریق بنادر گرجستان به روسیه خبر داد؛ خبری که از جایگزینی مسیر دسترسی دریایی برای ارسال محموله‌های تجاری به سمت روسیه حکایت می‌کند. در این میان مساله غفلت از پتانسیل بندر چابهار و بدون استفاده ماندن مسیرهای ترانزیتی ایران برای حمل کالا  مطرح است؛ موضوعی که با توجه به ایجاد توافق چابهار بین ایران، هند و افغانستان دور از ذهن به نظر می‌رسید. بر اساس این توافق قرار بود ارسال محموله‌های ترانزیتی هندوستان از طریق ایران انجام شود.
اسفندماه سال گذشته اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه هند انتقال محموله‌های گندم اهدایی به افغانستان را از مسیر پاکستان از سر می‌گیرد. این تصمیم از سوی هندوستان در شرایطی اتخاذ شد که پس از توافق چابهار بین ایران، هند و افغانستان قرار شده بود، محموله‌های ترانزیتی و گندم اهدایی از مبداء هندوستان از طریق بندر چابهار به افغانستان منتقل شوند چنانکه در سال ۱۳۹۹ و تا پیش از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، حدود ۷۵۰۰۰ تن گندم اهدایی از مبداء بندر کاندلای هند با ۳۲۴۵ کانتینر در قالب ۱۰ پارتی با کشتی‌های مختلف در بندر شهید بهشتی چابهار تخلیه و با حمل جاده‌ای از طریق مرز میلک به افغانستان ارسال شده بود.
اما پس از وقفه‌ای در ارسال این محموله‌ها، هند تصمیم گرفت ارسال محموله‌های اهدایی خود را مجددا از طریق پاکستان شروع کند.
این تنها اقدام هندوستان برای دور زدن بندر چابهار (که یک شرکت هندی راهبری آن را در دست دارد)، نیست چرا که از هفته گذشته هند ارسال محموله‌های مورد نیاز روسیه را نیز از مسیر بنادر گرجستان آغاز کرده است.
مسوولان کشورمان انتظار دارند با تداوم بحران مسکو- کی‌یِف، مقدار ترانزیت کالا از مبداء هندوستان به روسیه از مسیر ایران رشد کند و درآمدهای ترانزیتی و اشتغال ناشی از آن افزایش پیدا کند، اما منابع خبری هند اعلام کرده‌اند ترانزیت کالاهای هندی به سمت روسیه از مسیر گرجستان شروع شده است.

تشکیل کمیته‌ای به منظور یافتن مسیرهای جایگزین توسط هند

به گزارش اقتصاددان به نقل از جهان‌صنعت ،   یک رسانه هندی (سایت خبری ایندیا سی ترید نیوز) چنین نوشته که طی هفته گذشته، ده‌ها کانتینر مملو از برنج، چای، قهوه و غذاهای دریایی از مبداء هند و از طریق بنادر گرجستان به روسیه ارسال شده‌اند و می‌توان گفت که هندوستان مسیر دسترسی دریایی جایگزین برای ارسال محموله‌های تجاری به سمت روسیه را پیدا کرده است.
پس از آنکه خطوط کشتیرانی بزرگ بین‌المللی جهان تردد به بنادر روسیه را متوقف کرده‌اند و تجارت بین روسیه و اکثر کشورها متوقف شد، دولت هند کمیته‌ای به ریاست آنیل دیولی مدیر اجرایی انجمن ملی مالکان کشتی هند را تشکیل داد که به بازرگانان هندی کمک کند تا راه‌های دسترسی به شیوه‌های حمل‌ونقل جایگزین را بیابند.
گزارش‌ها حاکی از آن است که پس از آنکه دو بانک روسی امکان انجام پرداخت‌ها به روپیه و روبل را فراهم کردند، هند بار دیگر ارسال کالا به روسیه را آغاز کرده است.
بعد از ۲۴ فوریه و در پی حمله روسیه به اوکراین و خالی شدن تدریجی قفسه‌های فروشگاه‌های روسی، این اولین باری است که کالاها به شکل گسترده از هند به روسیه صادر می‌شوند.
به گفته تاجران هندی، بانک‌های Sberbank و Alfa Bank، تجارت دوجانبه بین روسیه و هندوستان را تسهیل می‌کنند.
مقامات هر دو کشور طرح‌هایی را در مورد چگونگی شروع مجدد تجارت و پرداخت‌ها به ویژه بر پایه روپیه و روبل، ارائه کرده‌اند.
هندوستان یکی از متحدان بزرگ روسیه محسوب می‌شود که از زمان آغاز جنگ و اعمال تحریم‌های مختلف سیاسی و اقتصادی غربی‌ها علیه روسیه، روابط نزدیک خود را با مسکو حفظ کرده و اکنون نفت خام روسیه را با قیمت ارزان‌تر از بازار، از مسکو می‌خرد. آجی ساهای، مدیر کل و مدیر عامل فدراسیون سازمان‌های صادراتی هند، گفت که معاملات با روسیه از طریق بانک روسی Sberbank  انجام می‌شود.
همچنین آشوین شاه، یکی از صادرکنندگان برنج، گفت: هفته گذشته ۶۰ کانتینر که هر کدام شامل ۲۲ تن برنج بوده‌اند، به روسیه صادر کرده‌ایم. او افزود پرداخت‌های این معامله از طریق آلفا بانک روسیه و بانک هندی ماهاراشترا انجام شده است.
هند سالانه هشت میلیارد دلار تجارت با روسیه دارد که واردات آن در برگیرنده حدود ۵/۵ میلیارد دلار و شامل نفت و الماس است. همچنین عمده صادرات هندوستان به روسیه دارو، ماشین‌آلات، برنج و سایر مواد غذایی است.

آمادگی لازم برای ترانزیت کالا از ایران به اروپا وجود ندارد

یک کارشناس حوزه حمل‌ونقل در رابطه با جایگزینی مسیر دسترسی دریایی برای ارسال محموله‌های تجاری توسط هند گفت: خبری که مبنی بر ارسال کالا توسط هندوستان به روسیه از طریق بنادر گرجستان منتشر شده، صحت دارد. روندی در این زمینه شروع شده است. البته این موضوع جدید نیست، اما اخیرا سرعت گرفته و حجم بیشتری کالا در حال انتقال است.
مسعود پل‌مه  ادامه داد: با توجه به شرایط موجود، ترانزیت کالا از طریق ایران به اروپا امکان‌پذیر نیست. ما در واقع به دلایل مختلف آمادگی لازم برای انجام چنین عملیاتی را در کشور نداریم. کالاهایی با حجم خیلی کم و جزئی نیز از مسیر ایران به روسیه در قالب ترانزیت صورت می‌گیرد.
مغزافزار لازم برای مدیریت ترانزیت در کشور وجود ندارد
این کارشناس حوزه حمل‌ونقل در خصوص موانعی که بر سر راه تقویت زیرساخت‌های ترانزیتی کشور وجود دارد، خاطرنشان کرد: نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای لازم برای انجام عملیات حمل به شیوه ترانزیتی در کشور وجود دارد ولی متاسفانه می‌توان گفت که مغزافزار لازم برای مدیریت این امر موجود نیست.
پل‌مه افزود: برای عملیات ترانزیت، بیش از ۲۰ سازمان، نهاد و اداره به صورت قائم به ذات، مدیریت میدانی و برنامه‌ریزی انجام می‌دهند. هر کدام نیز خودشان را مسوول اجرای ماموریت‌های سازمانی می‌دانند، نه منافع ملی کشور.

ایران؛ بازنده صحنه‌های اقتصادی

او خاطر نشان کرد: در نتیجه شاهد هستیم که وقتی تحریم اقتصادی کشور قطر شکل می‌گیرد، به رغم وجود تمام مزیت‌های بالفعل اقتصادی و همچنین رقابتی در کشور، منتفع نمی‌شویم. در کنار این موضوع وقتی مشکلات سیاسی میان روسیه و ترکیه شکل گرفت، ما متاسفانه بازنده این صحنه اقتصادی بودیم؛ ناکامی‌ای که همچنان استمرار دارد. این کارشناس حوزه حمل‌ونقل همچنین گفت: در حال حاضر هم با وجود شرایطی که به دلیل تخاصم میان روسیه و اوکراین، در روسیه اتفاق افتاده، تا امروز متاسفانه نتوانستیم کمترین بهره را از اتفاقات بین‌المللی ببریم.

ترانزیت کالا از ایران هیچ توجیه اقتصادی و عقلانی ندارد

پل‌مه در ادامه عنوان کرد: در کنار این موضوع می‌بینیم که بخش قابل توجهی از کالاهایی که از روسیه به شیوه ریلی به اروپا ترانزیت می‌شد، از طریق قزاقستان، ترکمنستان و مسیر دریایی به آذربایجان و گرجستان حمل می‌شود. این کارشناس حوزه حمل‌ونقل افزود: موضوع ترانزیت کالاهای هندی به روسیه نیز از این دست است. ظرف چند سال گذشته چند کانتینر از هند به صورت آزمایشی به ایران و از طریق ایران به روسیه منتقل شد. متاسفانه بر اساس اطلاعات موجود، فقط در مسیر ایران ۲۸ روز طول می‌کشد تا کالا به قلمروی گمرکی وارد شده و از آن خارج شود.
او خاطرنشان کرد: در نتیجه و با توجه به شرایط موجود، ترانزیت کالا از ایران هیچ توجیه اقتصادی و عقلانی برای یک صاحب کالا نخواهد داشت.

تبعات تداوم روند فعلی مدیریت لجستیکی در کشور

پل‌مه در پایان گفت: در مجموع می‌توان گفت بر اساس روند فعلی مدیریت لجستیکی کشور، ترانزیت تنها در قالب قواعد سنتی که ناچارا باید از ایران حمل شود و به مسیرهایی برود که مسیرهای جایگزین توجیه لازم را نداشته و یا در اختیارشان نیست، استمرار پیدا می‌کند. به دست آوردن کریدورهای جدیدی که به معنی ایجاد فعالیت اقتصادی نوین باشد، برای ما امکان‌پذیر نیست.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع