نگاهی به ارزشگذاری بازار از منظر تاریخی

۱- بازار سرمایه، با معیارهای تاریخی، هنوز به کف خود نرسیده است. نسبت قیمت به درآمد شرکت‌های منتخب* (فوروارد اجماع)، در کف تاریخی خود، در مرداد سال ۱۳۹۷، به سطح ۴.۳ واحد رسیده بود؛ این نسبت در حال حاضر، برای شرکت‌های منتخب، در محدوده ۵.۸ است. به عبارت دیگر، علیرغم کاهش چشم‌گیر بازار از مرداد ۹۹ تا امروز (افت نزدیک به ۱۵ واحدی نسبت قیمت به درآمد کل بازار در دو سال گذشته)، هنوز نسبت قیمت به درآمد بازار ۱.۵واحد از کف تاریخی خود بالاتر است.

۲- بازدهی شرکت‌های منتخب از مرداد ۹۷ تا امروز، سالانه ۴۰ درصد دلاری و ۸۵ درصد ریالی بوده است. این بازدهی، آشکارا نشان دهنده ارزانی نسبی بازار در آن مقطع است.

۳- بازدهی ۴۰ درصدی سالانه دلاری بازار سرمایه از سال ۹۷ تا به امروز، از مرکب شدن سه عامل سود تقسیمی (سالانه حدود ۱۰ درصد)، رشد قیمت به درآمد (سالانه حدود ۵ درصد)، و رشد سودآوری (سالانه حدود ۲۰ درصد) حاصل شده است.

۴- از نگاه کوتاه مدت، هنوز نمی‌توان با قطعیت در مورد کف بازار سخن گفت. همانطور که در بند یک به آن اشاره شد، نسبت‌های ارزشگذاری، علیرغم افت جدی در دو سال گذشته، هنوز به کف تاریخی خود نرسیده‌اند اما توجه به موارد زیر می‌تواند چشم اندازی از امکان کسب بازدهی در افق زمانی کوتاه‌مدت ارائه دهد:

الف- فرصت های رشد واقعی در بازار سرمایه: تعداد قابل قبولی از شرکت‌ها در شرایط کنونی، فرصت رشد واقعی قابل توجه در افق زمانی سه الی پنج ساله را دارند. پروژه‌های بزرگ معدنی، فلزی، و پتروشیمی در شرکت‌های کنونی بازار سرمایه، امکان کسب سود واقعی (دلاری) بیش از ۱۰ درصد سالانه را برای طیف بزرگی از شرکت‌ها فراهم خواهند کرد.

ب- سود نقدی جذاب شرکت‌ها: با افت شدید قیمت‌ها، بازدهی نقدی شرکت‌ها (نسبت سود نقدی به قیمت هر سهم) ، در حال حاضر در محدوده ۱۵ تا ۲۰ درصد است. این یعنی، بدون رشد سودآوری هم، کسب بازدهی دلاری ۱۵ تا ۲۰ درصدی برای سرمایه گذاران در افق زمانی بلندمدت وجود دارد.

ج- نسبت قیمت به درآمد نرمال بازار: نسبت قیمت به درآمد بازار در حال حاضر در سطح نرمال و بلندمدت (در محدوده ۶) قراردارد. به عبارت دیگر، اگرچه این نسبت از کف تاریخی خود، (۴.۳ مرتبه) بالاتر است، و هنوز می‌توان به کمتر از مقدار فعلی هم فکر کرد، ریسک کاهش قابل توجه این نسبت زیاد نیست.

در مجموع، در شرایطی که اذعان می‌کنیم با توجه به تجربه تاریخی، هنوز امکان کاهش قیمت‌ها وجود دارد، بنا به دلایل فوق، معتقدیم سرمایه‌گذاری در سطوح قیمتی کنونی بازار، فرصت معقولی برای کسب بازدهی دلاری مناسب، همانند تجربه ای که از سال ۱۳۹۷ تا امروز شاهد آن بودیم، پیش روی سرمایه گذاران قرار داده است.

منظور از شرکت‌های منتخب، مجموعه شرکت‌های مطرح بازار سرمایه که در گزارش اجماع تحلیلگران، از سال ۹۷ تا امروز توسط تحلیلگران مورد تحلیل قرار گرفته‌اند، می‌باشد. عملکرد این شرکت‌ها تا حد خوبی، منعکس‌کننده عملکرد بازار سرمایه کشور است.