نقش تجارت الکترونیک در توسعه کارآفرینی اینترنتی

احسان باقریان قناد کارشناس ارشد علوم اقتصادی

اقتصاددان:امروزه به دلیل پیشرفت های فناوری کسب و کارها دگرگون شده وبه سمت الکترونیکی شدن پیش می رود.تجارت الکترونیکی و کسب و کار الکترونیکی (کارآفرینی اینترنتی) یکی از مشهورترین تمایلات دراقتصاد دیجیتالی است. محیط تجارت الکترونیکی که مبتنی بر اینترنت است ، این امکان را به مشتریان می دهد تا برای جستجوی اطلاعات و خرید کالا و خدمات از طریق ارتباط مستقیم با فروشگاه های اینترنتی اقدام کنند. باید خطرنشان کرد که خرید به صورت اینترنتی براساس تجربه واقعی از خرید کالا نیست. بلکه بر اساس ظواهری مانند تصویر، شکل ، اطلاعات کیفی و تبلیغات از کالا استوار است. ازسوی دیگر خرید از طریق فروشگاه های اینترنتی همانند خرید از طریق کاتالوگ است زیرا در هردو تحویل کالا از طریق پست است و مصرف کننده نمی تواند کالا را قبل از خرید لمس ویا احساس کند .پس قبول خرید اینترنتی و انجام آن تا حد زیادی به ارتباطات مصرف کننده و چگونگی تعامل افراد با کامپیوتر بستگی دارد.در حقیقت تجارت الکترونیک به عنوان محل ارتباط فناوری اطلاعات و بازار کسب و کار شده است که بازاردائمی برای فعالیت و اشتغال عده بسیاری در این زمینه فراهم بیاید .کارافرینی از طریق تجارت الکترونیک می تواند شرایط تازه ای را به وجود آورد که در ان تولیدکنندگان ، فروشندگان و مشتریان و تقریبا تمام عوامل دست اندرکاریک چرخه اقتصادی قادرباشند دریک فضای مجازی مشترک با یکدیگر در ارتباط باشند و به تبادل اطلاعات ، خدمات ، محصولات و پول بپردازاند.

درجهان درحال تحول امروز نقش تجارت الکترونیک روز به روز در اقتصاد بیشتر می شود. هرساله شاهد رشد قابل توجه این نوع تجارت درسطح جهان هستیم تا آنجا که حجم مبادلات تجارت الکترونیک درسطح جهان  که در سال ۲۰۰۲ برابر با ۳/۲ تریلیون دلار بود در سال ۲۰۰۶ به ۸/۱۲ تریلیون دلار رسید(بهمند ،۱۳۸۵).تجارا الکترونیک ، موانع جغرافیایی و تفاوت شب و روز در مناطق مختلف را از میان بر می دارد و باعث ارتقای ارتباطات و رونق اقتصادی در سطح ملی و بین المللی می شود.تجارت الکترونیک روش هدایت کسب وکار را تغییر می دهد و بدین ترتیب باعث تبدیل بازارهای سنتی به شکل های جدیدتری می شود.تجارت الکترونیکی همچنین باعث ایجاد تغییرات چشمگیری در شرایط رقابتی می شود(به عنوان مثال ظهور و ورود سریع رقبای جدید ، جهانی شدن ، رقابت شدید در استانداردها و…) و فرصت های جدید برای جایگزینی کسب و کار، ایجاد مشاغل و فرصت های شغلی جدید در زمینه های مختلف ایجاد می کند.

تجارت الکترونیک مجموعه ارتباطات ، مدیریت اطلاعات و قابلیت های امنیتی است که به سازمان ها ، بنگاه ها شرکت ها ، عامه مردم ، دولت و …..اجازه می دهد که اطلاعات خدمات و کالاهای خود را بهینه تر ، آسانتر و سریع تر با استفاده از شبکه های ارتباطی کامپیوتری ، به ویژه اینترنت عرضه دارند. تجارت الکترونیک ، تجارت بدون کاغذ است . به وسیله تجارت الکترونیک تبادل اطلاعات خرید و فروش و حمل و نقل کالاها ، با زحمت کمتری انجام می گیرد . (Mcknight & kertz mann 1997,)

تجارت الکترونیک باعث می شود ارتباط شرکت ها ، بنگاه ها و کلیه نهادهای مرتبط با تجارت ساده تر و سریع تر انجام گیرد .تجارت الکترونیک مجموعه فعالیت ها و خدماتی است که جستجوی اطلاعات ، مدیریت اطلاعات  و تبادلات و بررسی وضعیت اعتبار، ایجاد اعتبار، پرداخت مجازی ، گزارش گیری ، و مدیریت اعتبارها را در اینترنت با ارتباط دیجیتالی امکان پذیر می سازد . بسیاری از مردم ، تجارت الکترونیک را منحصر به خرید و فروش از طریق شبکه اینترنت می دانند درحالی که این امر فقط بخش کوچکی از تجارت الکترونیک را تشکیل می دهد . در اصل تجارت الکترونیکی می تواند کلیه جنبه های تجاری و اقتصادی را در برگرفته باشد. به سادگی می توان هرگونه فعالیت تجاری و مالی بین موسسات و افراد مختلف را درحیطه تجارت الکترونیک دانست و می توان گفت تجارت الکترونیک پل الکترونیکی بین مراکز تجاری خریداران و فروشندگان است. (sen.1999 )

اهم پیشنهادات  به‌دست‌آمده به‌صورت زیر است:

۱-پیشنهاد می شود فروشگاه های اینترنتی ایران در فرآیند بلوغ تجارت الکترونیک راهنمایی استفاده از محصولات وکاتالوگ های مورد نیاز برای انتخاب و تصمیم گبری را در اختیارمصرف کنندگان قراردهند. بیان رسالت و اهداف شرکت ، بیان مکانیسم (سازوکار)های تامین امنیت اطلاعات مشتری و راهنمای استفاده از محصولات شرکت موجب افزایش رضایت مشتری ازخدمات و محصولات فروشگاه های اینترنتی می شود.

۲-پیشنهاد می شود فروشگاه های اینترنتی ایران برای تقویت مرحله پویای بلوغ تجارت الکترونیکی امکانات قابل توجه و اثربخش را برای تعامل ۲ طرفه کاربربا سایت تامین کنند. از جمله مواردی که سایت های تجارت الکترونیکی ایران دیده نشده است، می توان به پرسش های انجام شده ، صفحه شخصی مشتری ، پست الکترونیکی خاص مشتری ، فرم ها ، سیستم پاسخ سریع ، سیستم پاسخ خودکارو …اشاره کرد.ارائه امکانات فوق زمینه نظرسنجی و ارتباط بیشترمشتری با سایت ها را فراهم کرده وضمن بالارفتن قابلیت پویایی منجربه افزایش رضایت مشتری درفروشگاه های اینترنتی می شود.

 ۳-درتقویت مرحله تعامل و ارتقای این بخش از فعالیت سایت ، لازم است فعل فروش یا خرید محصول ، انجام مذاکرات میان خریدارو فروشنده ، درخواست خدمات پس از فروش توسط مشتری و ارائه آن به وسیله فروشنده وهر گونه فرآیند و فعالیت دیگری که بتواند مبنای تعامل بین خریدار و فروشنده باشد مانند عقد قرارداد ، تحویل محصول و…به عملکرد سایت اضافه شود تا ضمن ارتقای تعامل بین بنگاه و مشتری ، میزان اعتماد متقابل  بین بنگاه و مصرف کننده با تجارت الکترونیک را توسعه بخشد.

۴-فعالیت های مرتبط به پرداخت مانند استفاده از پرداخت های اینترنتی و افزایش تعداد روش های پرداخت ، و افزایش حجم پولی که از طریق سایت مبادله می شود می تواند ضمن تقویت مرحله تبادل ، موجب ارتقاء اعتماد متقابل بین بنگاه و مصرف کننده در فروشگاه های  استفاده کننده  ازخدمات  و محصولات تجارت الکترونیکی شده و همچنین با  توسعه و پیشرفت خدمات و محصولات فروشگاه های اینترنتی و همچنین افزایش تعداد این فروشگاه ها ، موجب افزایش و  توسعه کارآفرینی اینترنتی شود.

 ۵- جذب مشتریان بیشترو افزایش تعداد محصولاتی که ماهانه ازطریق سایت مبادله می شود از دیگر ویژگی های این مرحله است، که می تواند به طور موثری بر کیفیت عملکرد سایت های تجاری تاثیربگذارد.و درنهایت گسترش کیفیت عملکرد سایت های تجاری از یک طرف موجب پیشرفت و ارتقای ساختار تشکیلاتی و خدمات رسانی آنها شده و از طرف دیگربا افزایش رضایت مشتریان ازمحصولات و خدمات این سایت ها زمینه  نیز می تواند موجبات توسعه کارآفرینی درکشوررا فراهم کند.

نویسنده:احسان باقریان قناد ( اقتباس از رساله کارشناسی ارشد علوم اقتصادی)