مردم مالباختگان مالیات تورمی

در شرایطی که تنها چندروز تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقیمانده،طیف گسترده ای از کارشناسان اقتصادی و حامیان دولت در رسانه های خود اینطور عنوان میکنند که با روی کار آمدن جو بایدن در کاخ سفید و احیای برجام،مجددا وضعیت اقتصاد ایران به سمت ثبات پیش خواهد رفت و منافع سرشاری نصیب طبقه فرودست جامعه خواهد شد؛این بخش از کارشناسان حتی اعتقاد دارند نرخ ارز به زیر ۲۰ هزار تومان بازخواهد گشت و قیمت کالاهای اساسی کاهش چشمگیری پیدا خواهد کرد.

به گزارش اقتصاددان به نقل از اسکناس  ، این در حالی است که بنابر اعتقاد ناظران اقتصاد ایران،مشکلات و بحران های کنونی پیش آمده که وضعیت معیشتی مردم را در بدترین وضعیت ممکن قرار داده،معلول سیاست های غلطی است که طی سالیان متمادی در لایه های مختلف تصمیم گیری و تصمیم سازی رخنه کرده است.این گروه از تحلیلگران اقتصادی اعتقاد دارند حتی در سالهایی که درآمدهای سرشار نفتی به سوی خزانه دولت روانه میشد هم طبقه فرودست و متوسط نفعی از آن نداشته اند و اکنون هم شبکه های مافیایی تلاش دارند با شرطی ساختن اقتصاد ایران و گره زدن سرنوشت آن به انتخابات آمریکا به منافع و مطامع شخصی و گروهی خود برسند.درباره حال و روز فعلی اقتصاد ایران با احسان سلطانی پژوهشگر اقتصادی به گفت و گو نشستیم.این تحلیلگر اقتصادی که در سالهای گذشته بارها نسبت به رواج فساد سازمان یافته در سطوح مختلف کشور هشدار داده اکنون معتقد است دولت مقصر اصلی نابسامانی های فعلی اقتصادی بوده و با برنامه ریزی قبلی نرخ ارز را به قیمت ۲۸ هزارتومان فعلی رسانده است.سلطانی تاکید میکند سرنوشت کشور نباید به تحولات خارجی گره بخورد و در حقیقت این رفتارهای غلط دولت و گروه های متصل به آن هستند که باید اصلاح شوند.

خروج از برجام بخاطر منافع اقتصادی آمریکا بود

سلطانی در گفت و گوی مشروح با «اسکناس» درباره تاثیر نتایج انتخابات آمریکا بر سرنوشت اقتصاد ایران، تاکید میکند:همانطور که مطلع هستید،قیمت نفت آمریکا نسبت به تحولات مختلف بسیار حساس است چرا که هزینه استخراج و تولید گرانی دارد.بنابراین اگر واشنگتن در سال ۹۷ از برجام خارج شد به این دلیل بود که قصد داشتند ایران را از بازار جهانی نفت خارج کنند و قیمت نفت شیل را بالا ببرند.اگر دقت کنید بحران ایجاد شده در کشورهای ایران،ونزوئلا و لیبی به همین خاطر بود و در حقیقت آمریکایی ها به دلیل منافع اقتصادی خودشان برجام را ترک کردند.وی افزود:تمام اتفاقات برنامه ریزی شده است؛همین حالا هم که تبلیغ آمدن جو بایدن انجام میشود در اصل بخاطر منافع اقتصادی آمریکاست چراکه قیمت نفت پایین خواهد آمد.

تحولات بورس شاهکار دولت بود

سلطانی درباره سیاست های داخلی غلط در مدیریت اقتصاد کشور معتقد است:اگر فرض کنیم شاخص بورس یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد است،این عدد ۶ برابر ارزش واقعی آن است.معتقدم چنین عددسازی هایی شاهکار دولت و کسانی است که برای خودشان نشسته اند و تصور میکنند درباره همه چیز میتوانند با خامی و شتابزدگی تصمیم بگیرند.مشکل از کسانی است که در دولت بورس را به این وضعیت کشاندند.آمریکا در قضایایی به این شکل چه تقصیری دارد و اصلا چه کاری انجام داده است؟!این پژوهشگر اقتصادی در خصوص دستکاری نرخ ها توسط دولت نیز بیان کرد:به گذشته برگردیم؛از آبان ماه سال گذشته بنزین به لیتری ۳ هزارتومان افزایش پیدا کرد به یکباره سیر صعودی نرخ ارز،شاخص بورس،خودرو و مسکن هم آغاز شد.اعتقاد دارم جناح موسوم اصلاح طلب و کارگزار ترفندشان برای به اصطلاح مدیریت امور،ترساندن مردم است.آنها چندسال قبل مردم را از سوریه ای شدن کشور ترساندند،چندی پیش گفتند اگر ما بر سر کار نیاییم کشور ونزوئلا میشود و حالا هم به طور مداوم و پیوسته مردم را از روی کار آمدن مجدد ترامپ میترسانند.حقیقت این است که با این ترفندها، نرخ ها را بالا و پایین میکنند و از این طریق به منافع خودشان میرسند.

مدیریت غلط بانک مرکزی در بازار ارز

سلطانی بااشاره به اوایل دهه هفتاد، بحران ارزی آن سالها که ناشی از کاهش قیمت نفت بود و نوع مدیریت هاشمی رفسنجانی که در نهایت به افزایش قیمت ارز منجر شد اظهار کرد:آقای همتی رئیس بانک مرکزی ۲ سال پیش گفت همه چیز را به بازار باید بسپاریم. سیاستگذاری ایشان این است که نرخ ارز بالا برود و در واقع خیلی شیک و راحت رفع مسئولیت میکنند.در دولت هاشمی هم بخاطر افت قیمت نفت از طریق بالارفتن نرخ ارز دولت درآمد کسب میکرد.این کارشناس اقتصادی با اشاره به درآمد سرشار برخی گروه های خاص از صادرات منابع عمومی کشور و تاراج ارزهای حاصل از صادرات، گفت:بیش از ۸۰ درصد درآمدهای ارزی ایران به دلیل فروش منابع عمومی مانند نفت،معادن،پتروشیمی و … است.حتی صادرات محصولات کشاورزی به دلیل استفاده از آب و برق یارانه ای در واقع فروش منابع عمومی و متعلق به همه مردم جامعه است.ما هنوز در یک سیکل معیوب یکصدساله به دور خودمان میچرخیم و منابع خام را صادرمیکنیم،این در شرایطی است که بیش از ۵۰ درصد از صادرات کشورهای جهان متعلق به فناوری و ماشین آلات است که در مورد ایران این موضوع فقط شامل ۵ درصد صادرات هم نمیشود!وی با طرح این پرسش که چرا بعد از گرانی بنزین،گازوئیل گران نشد؟ تصریح کرد:واقعیت امر آن است که صادراتی ها برای حمل و نقل و صادرات کالاهای خود از گازوئیل استفاده میکنند.تمام اتفاقات مانند گرانی بنزین و نرخ ارز و دستکاری شاخص بورس برنامه ریزی شده و به نفع عده ای خاص است.تولید پتروشیمی ها در یکسال اخیر شاید بیش از ۲۰ درصد هم بالا نرفته باشد اما قیمت محصولاتشان بیش از ۱۰۰ درصد افزایش داشته است؛اینها مشغول غارت منابع کشور هستند.در اصل ترامپ با تحریم های خود مردم را دچار شدیدترین آسیب ها کرده است اما متاسفانه آقایان دولتی بیشتر مشغول تاراج منابع و درآمدهای کشور هستند.براساس محاسبات ما در طول یکسال گذشته بیش از ۵۰۰ هزارمیلیاردتومان رانت در اقتصاد ایران توزیع شده است.این رانت به جیب چه افراد و نهادهایی رفته است؟

نابودی قدرت خرید مردم با سیاست های منسوخ

سلطانی در بخش دیگری از صحبت های خود با اعلام اینکه طی سالهای ۹۷ و ۹۸ حدود ۶۰ میلیارددلار ارز از کشور خارج شده،بیان کرد:نقدینگی که قبلا ۹۰ میلیارددلار بود اکنون حدودا به ۳۵ میلیارد دلار رسیده است.محاسبات نشان میدهد که متوسط درآمد مردم در این ۳ سال حدودا دوبرابر شده اما نرخ ارز ۷ و نیم برابر شده است.قدرت خرید مردم یک سوم شده است و عامل این وضع دولت است که از جیب مردم درحال درآمدزایی است،تصور کنید در این ۷ سال دولت آقای روحانی اگر کسی سپرده گذاری بانکی کرده باشد به نوعی با مالیات تورمی غارت شده و ارزش پولش از بین رفته است.این کارشناس اقتصادی با اشاره به پیامدهای ویرانگر دستکاری نرخ ارز ۷ گروه را به عنوان حامیان این وضعیت معرفی کرد:۱-دولت۲-بانک مرکزی۳-بنگاه های خصولتی۴-بانک های خصوصی۵-صادرکنندگان۶-سفته بازان و نوسان گیران۷-رسانه هایی که که حامی دولت و اطرافیانش هستند.

رفتار گزیشنی در واقعی کردن قیمت ها

این پژوهشگر اقتصادی در خصوص حامیان آزادسازی قیمت ها نیز گفت:قیمت ها باید واقعی بشود؛قبول!اما چرا گزینشی عمل میکنید؟اینطور نمیشود که تنها یک بخش از یک بازار آزاد بشود و بخش های دیگر آن با قیمت گذاری دستوری حرکت کنند.اگر به طور مثال دولت و رسانه های حامی خودروسازان بر طبل گرانی خودرو میکوبند ابتدا واردات خودروهای کارکرده و دست دوم را آزاد کنند و آنوقت از بازار آزاد حرف بزنند.سلطانی با تاکید بر اینکه در کشورهای در حال توسعه و جهان سوم اقتصاد بازار مانند رویه موجود در غرب پیاده نمیشود،خاطرنشان کرد:یکی از اقتصاددانان اینطور میگوید که ۲ سیستم اقتصادی نظم با دسترسی باز و نظم با دسترسی محدود وجود دارد. در کشورهای با مدل دسترسی باز همه چیز شفاف است و میتوانید بگویید بازار تعیین کننده باشد.اما در سیستم با دسترسی محدود یک نفر به منابع و رانت های اطلاعاتی بزرگ دسترسی دارد و بقیه از هیچ چیزی خبر ندارد.چطور میتوان در چنین سیستمی حرف از اقتصاد بازار زد؟همین حالا هم آن سرمایه داری ۵۰ سال پیش مرده و تمام شده است و در کشورهای غربی دارند بحث میکنند که سرمایه داری به این شکل فعلی باعث تخریب منابع عمومی و محیط زیست میشود و باید نوع دیگری از اقتصاد را پیاده کرد،پس باید پرسید برخی دولتی ها با دم زدن از اقتصاد بازار در شرایط جنگ اقتصادی بدنبال چه منفعتی هستند؟

ع