قیمت‌گذاری برجامی نفت

رکود بر اقتصادجهانی گسترده‌تر می‌شود

قیمت نفت در سرازیری سقوط قرار گرفته است. هرچند عوامل زیادی قیمت نفت را در مسیر کاهشی قرارداده، اما تحلیلگران می‌گویند، سایه رکود بر بازارهای جهانی مهم‌ترین دلیل این ریزش است.
عمق رکود به اندازه‌ای است که حتی برنامه افزایش نرخ بهره‌ای که برخی اقتصادهای بزرگ به صورت هماهنگ برای مقابله با تورم اجرا کردند، چندان کارساز نبوده است و تقاضا برای نفت رو به کاهش است. در این میان شاید تنها یک خبر بتواند بازار جهانی نفت را از افزایش بیشتر قیمت‌ها نجات دهد و آن احیای قرارداد برجام است.
همان‌طور که انتظار می‌رفت، قیمت نفت طی هفته جاری نزدیک به ۳ درصد کاهش یافت و به پایین‌ترین سطح خود از قبل از حمله روسیه به اوکراین رسید. این اتفاق در حالی رخ داده است که داده‌های اقتصادی نشان از نگرانی‌های رکود احتمالی جهانی می‌دهد.
قراردادهای معیار بین‌المللی نفت‌خام برنت تا نزدیک‌ترین سررسید، معاملات را با ۷۶/۲ دلار یا ۹/۲ درصد به پایان رساند و به ۳۴/۹۲ دلار در هر بشکه رسید. در این جلسه، این قرارداد به ۷۱/۹۱ دلار در هر بشکه رسید که پایین‌ترین رقم از ۱۸ فوریه بود.
قراردادهای نفت‌خام وست ‌تگزاس‌اینترمدییت آمریکا ۸۸/۲ دلار یا ۲/۳ درصد کاهش یافت و به ۵۳/۸۶ دلار در هر بشکه رسید، پس از آنکه در طول جلسه به ۷۳/۸۵ دلار در هر بشکه رسید که پایین‌ترین رقم از ۲۶ ژانویه بود.
هر دو قرارداد معیار در جلسه قبل حدود ۳ درصد کاهش یافته بودند.
در حالی که تکنیکالیست‌های بازارهای جهانی بر این باورند که قیمت نفت می‌تواند تا سطح ۷۰ دلار در هر بشکه هم سقوط کند، تلاش اخیر اروپا برای احیای توافق هسته‌ای ایران، این گمانه را ایجاد کرده است که میلیون‌ها بشکه نفت ممکن است به بازارهای جهانی سرازیر ‌شوند و بازار را از یک‌سو به ثبات برساند و از سوی دیگر به کاهش رکود در اقتصادهایی که با تورم دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، کمک کند.
پس از گلدمن ساکس، بارکلیز موسسه مالی مستقر در لندن هم پیش‌بینی خود را برای قیمت برنت ۸ دلار در هر بشکه در سال جاری و سال آینده کاهش داد، در حالی که انتظار داشت در کوتاه‌مدت مازاد نفت‌خام زیادی به دلیل عرضه‌های «مقاوم» روسیه وجود داشته باشد.

خوش‌بینی بازگشت برجام

به گزارش اقتصاددان به نقل از جهان صنعت  ،  تحلیلگران می‌گویند، هنگامی که تحریم‌ها پس از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ تسهیل شدند، تولید نفت ایران سریع‌تر از آنچه تحلیلگران پیش‌بینی کرده بودند، احیا شد.
با توجه به اینکه شواهدی از آسیب دیدن میادین یا تاسیسات نفتی وجود ندارد، بهبود سریع تولید ایران ممکن است تکرار شود. برآورد می‌شود ایران ۱۰۰ میلیون بشکه نفت و میعانات در مخازنش دارد که می‌تواند تقریبا به شکل فوری به بازار عرضه شود.
ایران هفته جاری به پیشنهاد نهایی برای احیای توافق ۲۰۱۵ پاسخ داد و اتحادیه اروپا اکنون سرگرم مشورت با آمریکا درباره مسیر پیش‌رو است.
بلومبرگ در گزارشی می‌نویسد: چشم‌انداز بازگشت نفت ایران، در سقوط نفت برنت به پایین ۱۰۰ دلار در هر بشکه در ماه میلادی جاری، موثر بود. نفت برنت از آغاز جنگ اوکراین در اواخر فوریه، بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه معامله شده بود.
ایمان ناصری، مدیرکل شرکت مشاوره انرژی FGE در دوبی دراین رابطه به بلومبرگ گفته است: «از ۱۰۰ میلیون بشکه نفتی که در ذخایر ایران وجود دارد، حدود ۴۰ تا ۴۵ میلیون بشکه، نفت‌خام و باقی آن میعانات است.»
به محض اینکه نفت ذخیره‌شده به بازار عرضه شود، چالش بزرگ‌تر، احیای تولید میادین نفتی و انعقاد قرارداد و فراهم کردن کشتی و بیمه برای حمل نفت خواهد بود. ایران در سال‌های غیبت در بازار جهانی، فعالیت بسیاری از میادین نفتی و همچنین مشتریان مهم خود را حفظ کرده است.
ناصری در این باره می‌گوید: «ایران می‌تواند در مدت سه ماه پس از تسهیل تحریم‌ها، حداکثر ۹۰۰ هزار بشکه در روز به تولیدش اضافه کند و در مدت شش ماه، احتمالا نزدیک به ظرفیت کامل حدود ۷/۳ میلیون بشکه در روز، نفت تولید کند.»
در همین حال آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرده است اگر توافق هسته‌ای حاصل شود، ایران می‌تواند در مدت چند ماه، فروش نفت را افزایش دهد و میزان تولید را پیش از پایان سال، چند صد هزار بشکه در روز افزایش دهد. چنین اتفاقی می‌تواند کمبود عرضه شدیدی که در بازار به دنبال حمله نظامی روسیه به اوکراین ایجاد شده است را برطرف کند.

نجات بخش بازار نفت

برمبنای گزارش بلومبرگ، ایران در حال حاضر حدود ۵/۲ میلیون بشکه در روز نفت تولید می‌کند. پس از توافق سال ۲۰۱۵، سه ماه طول کشید تا ۷۰۰ هزار بشکه در روز به تولید ایران اضافه شود و یک سال طول کشید تا تولید ایران به ظرفیت کامل احیا شود.
همزمان با احیای تقاضا برای سوخت به سطح پیش از شیوع پاندمی کووید، بایکوت نفت روسیه توسط خریداران متعدد و مشکل تولیدکنندگان متعدد در اوپک‌پلاس برای بالا بردن ظرفیت تولید، روند بازگشت نفت ایران به بازار جهانی به دقت دنبال می‌شود.
در همین حال رویترز به نقل از سخنگوی اتحادیه اروپا نوشت، اتحادیه اروپا در حال ارزیابی واکنش ایران به آنچه اتحادیه آن را «آخرین» پیشنهاد آن برای نجات توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ خواند در حال رایزنی با ایالات متحده است.
کازوهیکو سایتو تحلیلگر ارشد یک شرکت نفتی در این باره به رویترز گفته است: اگرچه کاهش ذخایر بنزین آمریکا، سرمایه‌گذاران را نسبت به تاب‌آور ماندن تقاضا در بازار مطمئن کرد و باعث تشویق به خرید شد، با این حال، انتظار می‌رود فشارهای کاهشی در بازار نفت ادامه پیدا کند و به دلیل احتمال رکود جهانی، نوسان نسبتا بالایی وجود داشته باشد.
از سویی در ایران اما کارشناسان می‌گویند هرچه زمان توافق برای احیای برجام عقب بیفتد، ایران از منافع بازارهای انرژی بیشتر عقب می‌ماند و ناچار است که در شرایط تحریمی که چشم‌انداز قیمت نفت را هم کاهشی نشان می‌دهد، نفت خود را بفروشد.
در بازار جهانی سرمایه‌گذاران همچنین منتظر نتیجه مذاکرات هسته‌ای هستند. تحلیلگران می‌گویند اگر توافق حاصل شود، تحریم‌ها علیه صادرات نفت ایران حذف خواهد شد و نفت بیشتری ممکن است وارد بازار شود.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع