عرضه اولیه چیست؟ | راهنمای خرید عرضه اولیه سهام در بورس

معنی عرضه اولیه یعنی: ارائه سهام شرکت برای اولین بار در بورس. ورود به بورس برای هر شرکتی ممکن نیست و از همه‌ی شرکت‌های ایرانی، فقط نماد ۸۱۲ شرکت (آخرین به روزرسانی: ۲۵ مرداد ۱۳۹۸) در بورس قابل خرید و فروش است.

شرکتی که بتواند شرایط ورود به بورس را در خود ایجاد کند، به سازمان بورس درخواست می‌دهد و بعد از پذیرفته شدن، برای اولین بار سهامش در بورس عرضه می‌شود که به نام «عرضه اولیه» معروف است. ترجمه‌ی انگلیسی عرضه اولیه شرکت‌ها در بورس IPO است که مخفف Initial Public Offering است.

لینک‌های مرتبط: لیست عرضه اولیه‌های انجام شده در فرابورس ||| لیست کامل شرکت‌های موجود در بورس ||| نگاهی به سرانجام عرضه‌های اولیه ۹۷ (اقتصاد آنلاین)

زمانی که یک شرکت شرایط و ضوابط خاص سازمان بورس را رعایت کرد، می‌تواند در بورس عرضه شود. یعنی شرکتی که سهام آن قبلا در دست سهامداران خصوصی بود، پس از عرضه در بورس، شرکت به اصطلاح از سهامی خاص به سهامی عام تبدیل می‌گردد.

پس از عرضه اولیه شرکت دیگر یک شرکت سهامی عام هست و ملزم به رعایت ضوابط سازمان بورس از جمله ارائه شاف صورت‌های مالی، رعایت قوانین حسابداری و حسابرسی و بسیاری از ضوابط دیگر است.

آموزش و راهنمای نحوه خرید عرضه اولیه سهام در بورس
برای خرید سهام شرکتی که برای اولین بار عرضه می‌شود، باید کد معاملات آنلاین بورس داشته باشید. این کد برای هر نوع خرید و فروشی در بورس نیاز است و اگر قبلا سهام خریداری کرده‌اید یعنی دارای کد هستید.

برای خرید عرضه اولیه، در صبح روزی که سهام شرکت برای اولین بار عرضه می‌شود وارد اکانت خود در کارگزاری بورس می‌شوید و با قیمتی که مایل هستید ثبت سفارش می‌کنید. قوانین بورس و میزان سهام عرضه شده شرکت، سقف تعداد و قیمت سفارش شما را مشخص می‌کنند و بیشتر از آن مقدار نمی‌توانید بخرید. اغلب اوقات پیشنهاد می‌شود طمع نکرده و بالاترین قیمت را وارد کنید تا مطمئن شوید که ثبت سفارش شما نهایی می‌شود. در صورتی که قیمت پایینی وارد کنید ممکن است سهام برای شما ثبت نشود.

برای پیدا کردن عرضه اولیه‌ جدید معتبرترین مرجع، بخش اخبار سایت بورس اوراق بهادار تهران است. از لینک تگ اخبار «اولیه» این سایت می‌توانید اطلاعیه‌های جدیدترین شرکت‌هایی که قرار است عرضه شوند را مشاهده کنید.

سود و ریسک عرضه اولیه چقدر است؟
در اغلب عرضه‌ اولیه‌ها به طور متوسط بازده قیمت هر سهم پس از عرضه ۳۰٪ در طی هفت روز کاری است. برای همین عرضه اولیه یکی از گزینه‌های بدون ریسک سرمایه‌گذاری در کوتاه‌مدت محسوب می‌شود.

در طی ۲ سال اخیر فقط در ۲ مورد قیمت سهام بعد از عرضه کاهش داشته است. برای همین با احتیاط از اصطلاح “سرمایه گذاری بدون ریسک” می‌توان برای سرمایه‌گذاری در بورس استفاده کرد.

دقت کنید: بدون ریسک بودن این سرمایه‌گذاری به شرط فروش در روزهای اولیه عرضه هست و در صورت نگه داشتن بلندمدت سهم ممکن است برای سرمایه‌گذار ضررده باشد.
دلیل بالارفتن قیمت سهام بعد از عرضه اولیه چیست؟
شرکت‌ها برای تامین مالی یا کشف قیمت و یا خروج سرمایه گذاران اولیه در بورس عرضه می‌شوند. مثلا یک شرکت برای تامین مالی، ۱۰٪ سهام زیرمجموعه خود را به فروش می‌گذارد تا پول جمع کند و برای پروژه‌های خود استفاده کند.

برای اینکه این عرضه اولیه با موفقیت باشد و شرکت به هدف خود برسد، باید به سرمایه‌گذاران انگیزه کافی بدهد تا در عرضه اولیه شرکت کنند و سهم شرکت را بخرند. برای همین معمولا شرکت‌ها قیمت سهم را کمتر از ارزش واقعی سهام عرضه می‌کنند تا به نوعی سود بدون ریسک برای همه سرمایه‌گذاران داشته باشد و مشارکت صددرصدی را تضمین کند.

به همین علت هست که سهام شرکت‌ها معمولا زیر قیمت ارزش واقعی به بازار عرضه می‌شود و خریداران اولیه این سهام معمولا بدون ریسک سود کسب می‌کنند. بنا به مصوبه سازمان بورس، تعداد سهام عرضه شده در روز عرضه اولیه به تعداد مساوی بین متقاضیان این عرضه تقسیم می‌شود. برای مثال اگر ۲ میلیاد سهام یک شرکت که فرضا معادل ۵٪ آن شرکت هست به قیمت اولیه ۱۵۰۰ ریال، عرضه شود و ۲۰۰هزار تفر متقاضی آن باشند، به هر نفر به طور مساوی ۱۰ هزار سهم تعلق می‌گیرد.

مثال‌هایی از عرضه‌ اولیه انجام شده در سال ۱۳۹۸
پتروشیمی نوری: نماد بورس پتروشیمی نوری | خبر عرضه در ۲۲ تیر: عرضه سهام پتروشیمی نوری در بورس

تاصیکو: نماد بورس تاصیکو | خبر عرضه در ۹اردیبهشت: عرضه اولیه “تاصیکو”؛ از نقدینگی تا جزئیات عرضه و سهمیه هر کد

سیمرغ: نماد بورس سمیرغ | خبر عرضه در ۲ تیر: اطلاعیه عرضه اولیه «سیمرغ» + جزئیات