اقتصاددان : مدتی است در باره‌ی انگیزه‌های ورود به حوزه‌ی علمیّه در دو دهه‌ی اخیر مطالعه می‌کنم. از جمله آن‌که به راهنمایی دو رساله‌ی دکتری مشغول‌ام که به بررسی انگیزه نوطلبه‌های خانم و آقا می‌پردازند. تا این‌جای کار داده‌های گردآوری شده که از طریق مصاحبه‌ی عمیق به دست آمده‌اند از آن حکایت دارند که انگیزه تازه‌واردهای حوزه بیشتر رنگ و بوی عُرفی، منفعت‌جویانه، و دست‌یابی به موقعیّت‌های بهتر دارد. این دو اصطلاح را به جای “غیردینی و سکولار” نشاندم تا کم‌تر به کسی بر بخورد. این اطلاعیّه که تصویرش را در زیر می‌بینید و مفهوم محوری‌اش “امتیازات تحصیل در حوزه” بر محور “استخدام و کمک‌هزینه و اخذ مجوز” است، تا اندازه‌ی زیادی نتایج تحقیقات من را تأیید می‌کند. البته استخدام طلبه‌ها در موقعیّت‌هایی که در حوزه هیچ آموزشی در ارتباط با آن‌ها نمی‌بینند، مثل روانشناسی، تاریخ، اقتصاد، و تدریس. در مقایسه‌ی انگیزه این نوطلبه‌ها با انگیزه ورودی‌های حوزه در سال‌های پیش و نخستین انقلاب، این عرفی‌شدگی بیشتر به چشم می‌آید. داوطلب‌های قدیم بیشتر با انگیزه‌ی تربیت و اصلاح و تغییر جهان‌زیست خود طلبه می‌شدند، بی‌آن‌که چشم‌داشتی به فرصت‌های شغلی داشته باشند طلبه می‌شدند در حالی که داوطلب‌های الآن با وعده‌های فرصت شغلی و تغییر رشته‌ی تحصیلی. یک پرسش ساده از تهیه‌کنندگان این اطلاعیه: ” کسی که با این انگیزه‌ها طلبه می‌شود به کار شما می‌آید؟” به قول آیت‌الله مظاهری (البته به نقل از بزرگی): “ما می‌خواستیم امام صادق علیه‌السلام بشویم این شدیم، این که که جویای استخدام هستند چه می‌شوند؟”
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
