اقتصاددان:این روزها بسیاری از اشخاص حقوقی قصد دارند تا وارد بازار بورس شده و به دنبال اطلاعات لازم درباره شرایط پذیرش شرکتها در بورس هستند. لذا تصمیم گرفتیم تا راهنمای کاملی که برای پذیرش شرکت ها توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تنظیم شده را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.

بازار سرمایه به عنوان یکی از ارکان اقتصاد کشور نقش مهمی در جذب پس انداز ها و منابع مالی کوچک مردم و تخصیص آنها در جهت تامین مالی طرح های بزرگ اقتصادی دارد . تردیدی نیست که رشد اقتصادی، توسعه رفاه و عدالت اجتماعی و گسترش ساز و کارهای تامین مالی در گرو رشد بازار سرمایه به تناسب سایر اجزای سیستم اقتصادی است. ورود شرکت ها به بورس ضمن کمک به رشد بازار سرمایه به تعالی و رشد آنها در فضایی رقابتی و شفاف منجر شده و نام و اعتبار آنها را در جامعه ترقی می بخشد.

شرکت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان یکی از ارکان مهم اجرایی بازار سرمایه همواره کوشیده است با اتخاذ رویه هایی که در سریع ترین زمان ممکن به پذیرش شرکت ها بیانجامد و نیز به کارگیری حداکثر مساعی و همکاری در فرآیند پذیرش، زمینه حضور شرکت های بیشتر و پررنگ تر شرکت ها در بازار سرمایه و برخورداری آنها از مزیت های بورسی شدن را فراهم آورد.

لذا، علیرغم بالاتر بودن سطح الزامات پذیرش در بورس در مقایسه با فرابورس، تشریک مساعی و همت پرسنل واحد پذیرش و همکاری تنگاتنگ مدیران ارشد مجموعه بورس، راهگشای پذیرش شرکت ها در بازه ای معقول است.

مزایای پذیرش شرکتها در بورس :

بدون تردید پذیرش شرکت ها در بورس اوراق بهادار، علاوه بر اینکه به گسترش بازار سرمایه و تقویت تامین مالی شرکت ها می انجامد، دارای مزایای متعددی برای ناشر متقاضی پذیرش، سهامداران آن و نیز کل اقتصاد و جامعه است که در زیر به برخی از آنها اشاره شده است:

مزایای مرتبط با ناشر متقاضی

  • سهولت تامین مالی شرکتها از طریق بورس
  • افزایش نقد شوندگی سهام و کاهش هزینه سرمایه
  • برخورداری از مشوق های دولت و بورس مانند معافیت مالیاتی
  • تعیین قیمت سهام و اوراق بهادار شرکت
  • سهولت در تغییر ترکیب سهامداران و انتقال پذیری مالکیت ( به مقاله نقل و انتقال سهام رجوع کنید )
  • افزایش اعتبار داخلی و بین المللی
  • آشنایی جامعه با واحدهای اقتصادی و ابزار بازاریابی محصولات شرکت
  • تسهیل وثیقه گذاری سهام توسط سهامداران
  • سهولت تامین مالی از سامانه بانکی در مقایسه با شرکتهای غیربورسی
  • ارزیابی بهتر عملکرد مدیریت شرکت
  • ارتقای سیستم های اطلاعات حسابداری و کنترل های داخلی شرکت به تبع استقرار نظام راهبری شرکتی
  • امکان استفاده از مشارکت عمومی در توسعه شرکت
  • استفاده از معیاری مناسب برای مقایسه شرکت با سایر شرکتها در صنعت مشابه و نیز در مقایسه با وضعیت کل صنایع در بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس
  • بهبود ساختار مالی و اقتصادی شرکت در نتیجه رعایت الزامات پذیرش اوراق بهادار
  • ایجاد انگیزه در کارکنان از طریق طرح های واگذاری اوراق بهادار
  • بهبود سلامت شرکت با رعایت مقررات بورس و حسابرسی مستقل
  • افزایش قدرت چانه زنی شرکت ها

از مزایای مرتبط با سهامداران :

  • تعیین قیمت منصفه دارایی ها
  • کسب بازده مناسب و پوشش نسبی در مقابل تورم
  • کاهش ریسک سرمایه گذاری به دلیل ارتقاء شفافیت
  • نقدشوندگی بالا به دلیل وجود بازار منسجم
  • معافیت های مالیاتی
  • انتخاب متنوع اوراق بهادار با ریسک و بازده متفاوت و توزیع و انتقال ریسک
  • نظارت بر فعالیت شرکت ها در قالب قواعد، روش ها و قوانین بازار سرمایه
  • پاسخگویی بیشتر مدیران شرکت ها

مزایای مرتبط با کل اقتصاد :

  • تجهیز پس اندازها و منابع مالی کوچک مردم برای انجام طرح های بزرگ
  • رشد و توسعه اقتصادی کشور
  • تخصیص بهینه سرمایه
  • افزایش ثروت و رفاه اقتصادی جامعه
  • کنترل حجم نقدینگی اقتصاد و آثار تورمی کشور
  • رشد تولید ناخالص ملی و افزایش اشتغال
  • گسترش عدالت اجتماعی از طریق فراهم نمودن توزیع عادلانه ثروت
  • مردم سالاری اقتصادی از طریق گسترش مالکیت و ایجاد احساس مشارکت عمومی
  • نظارت عمومی بر شرکت ها
  • گسترش اقتصاد بازار محور
  • کمک به افزایش آهنگ رشد پس انداز و  سرمایه گذاری

پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران پذیرش در بورس به مفهوم تطبیق وضعیت و شرایط اوراق بهادار و ناشر آن با شرایط مندرج در دستور العمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران مصوب ۱۳۸۶ / ۱۰ / ۱ اصلاحیه مصوب ۱۳۹۰ / ۲ / ۲۴ )، به منظور فراهم شدن امکان معامله اوراق بهادار در بورس است.

براساس مقررات بازار سرمایه، شرکت هایی که متقاضی پذیرش اوراق بهادار خود در بورس هستند، تمام یا بخشی از وظایف خود در فرآیند پذیرش را از طریق مشاوران پذیرش که دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار هستند، انجام می دهند.

به عبارت دیگر، مشاوران پذیرش، به عنوان رابط میان ناشران اوراق بهادار متقاضی پذیرش و بورس ها عمل می کنند. پذیرش سهام عادی در بورس، صرفا در یکی از تابلوهای بازار اول یا در بازار دوم صورت می پذیرد.

متقاضی در صورت دارا بودن شرایط عمومی پذیرش سهام عادی، با توجه به شرایط خاص پذیرش سهام در هر یک از این بازارها، بایستی تقاضای پذیرش خود در تابلو اصلی یا فرعی بازار اول یا در بازار دوم را به بورس ارائه نماید.

شرایط پذیرش شرکتها در بورس : ( شرایط عمومی )

ردیف شرط بازار اول بازار دوم
تابلو اصلی تابلو فرعی
۱

ثبت نزد سازمان (۱)

۲

نبود محدودیت قانونی موثر برای نقل و انتقال با اعمال حق رأی توسط صاحبان سهام(۲)

۳

سهام با نام و دارای حق رأی باشد و تمام بهای اسمی آن پرداخت شده باشد(۳)

۴

تابعیت شرکت

ایرانی

۵

شخصیت حقوقی شرکت

شرکت سهامی عام

(۱) براساس ضوابط سازمان بورس و اوراق بهادار، ثبت شرکت سهامی عام با شرکتهای سرمایه گذاری با سرمایه بیش از ۱۰ میلیارد ریال نزد آن سازمان الزامی است. همچنین عدم ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار مانع از قبول درخواست پذیرش و بررسی آن نیست، ولی درج در فهرست نرخ های بورس مستلزم ثبت نزد سازمان است.

(۲) در صورتی که بخش عمده ای از سهام شرکت به دلایلی مثل وثیقه بودن نزد بانک ها، بازداشت به دلیل حکم مراجع قضایی، یا عللی مثل بدهی مالیاتی و یا سایر موارد، از محدودیت در نقل و انتقال برخوردار باشد، پذیرش در بورس ممکن نیست.

(۳) طبق مواد ۳۴ تا ۴۶ قانون تجارت. در صورتی که سهام شرکت بی نام باشد، مراتب در قالب سه نوبت اگهی با فاصله ۵ روز در روزنامه های کثیرالانتشاری که آگهی های شرکت در آن درج می شود به اطلاع عموم می رسد و طی آن در مهلتی که کمتر از شش ماه است از صاحبان سهام خواسته می شود تا برای تبدیل سهام خود به مرکز شرکت مراجعه نمایند. در آگهی تصریح می شود که پس از انقضای مهلت مقرر کلیه سهام بی نام شرکت باطل شده تلقی می گردد.

(۴) گفتیم که یکی از شرایط پذیرش شرکتها در بورس این است که آن شرکت سهامی عام باشد. حال سوال پیش می آید که اگر شرکت ما سهامی خاص بود نمی توانیم وارد بازار بورس شویم؟ در صورتی که شرکت حقوقی متقاضی پذیرش سهامی خاص باشد ، تغییر شخصیت حقوقی به سهامی عام قبل از درج نام شرکت در فهرست نرخ های بورس اوراق بهادار الزامی است.

به عبارتی سهامی خاص بودن شخصیت حقوقی شرکت مانع از ارائه درخواست پذیرش نیست و می توان تغییر شخصیت حقوقی شرکت را به موازات پذیرش پیش برد.

شرایط پذیرش شرکتها در بورس (شرایط خاص ) :

 

ردیف شرط بازار اول بازار دوم
تابلو اصلی تابلو فرعی
۱

سهامی عام بوده و سرمایه ثبت شده آن از ………. میلیارد ریال کمتر نباشد

۱۰۰۰ ۵۰۰ ۲۰۰۰
۲

تمام سرمایه آن منقسم به سهام عادی بوده و امتیاز خاصی برای بعضی از سهامداران در نظر گرفته نشده باشد.

۳

حداقل ……. درصد از سهام ثبت شده این شناور بوده و تعداد سهامداران آن حداقل  …….نفر باشد.

۲۰٪ سرمایه ثبت شده-۱۰۰۰ ۱۵٪ سرمایه ثبت شده – ۷۵۰ ۱۰٪ سرمایه ثبت شده – ۲۵۰
۴

حداقل باید …… سال سابقه فعالیت در صنعت مربوط داشته و طی این مدت موضوع فعالیت آن تغییر نکرده باشد . همچنین از مدث مأموریت حداقل دو نفر از مدیران فعلی آن حداقل شش ماه سپری شده باشد.

۳در هر صورت متقاضی باید دارای حداقل یکسال سابقه فعالیت با ساختار فعلی باشد. ۳در هر صورت متقاضی باید دارای حداقل دوسال سابقه فعالیت با ساختار فعلی باشد. ۲در هر صورت متقاضی باید دارای حداقل یکسال سابقه فعالیت با ساختار فعلی باشد.
۵

در سه دوره مالی متوالی منتهی به پذیرش که حداقل دو دوره آن سال مالی کامل باشد، سودآور بوده و همچنین چشم انداز روشنی از تداوم سودآوری . فعالیت شرکت در صنعت مربوط وجود داشته باشد.

حداقل در دو دوره در دو دوره مالی منتهی به پذیرش در یک دوره مالی منتهی به پذیرش
۶

زیان انباشته نداشته باشد.

۷

بر اساس آخرین صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده ، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییها ، حداقل …… باشد.

۳۰٪ ۲۰٪ ۱۵٪
۸

اساسنامه متقاضی باید منطبق با اساسنامه نمونه مصوب هیات مدیره سازمان و الزامات و شرایط تعیین شده توسط سازمان و سایر مراجع ذیصلاح تدوین شده باشد.

۹

سود عملیاتی شرکت در …. دوره مالی منتهی به پذیرش از کیفیت بالایی برخوردار بوده و مجموع جریان خالص وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی آن طی این دوره ها مثبت باشد.

۲ ۲ ۲
۱۰

گزارش حسابرس در مورد صورتهای مالی دو دوره مالی منتهی به پذیرش، عدم اظهارنظر یا اظهارنظر مردود نباشد. در صورت اظهارنظر مشروط حسابرس ، بندهای شرط ناشی از عدم انجام تعدیلات قابل توجه در درآمدها، هزینه ها،‌سود، زیان، بدهی ها و تعهدات متقاضی نباشد.

۱۱

دعاوی حقوقی له یا علیه شرکت ، دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی وجود نداشته باشد.

۱۲

به تایید حسابرس ، از سیستم اطلاعات حسابداری‌( از جمله حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده ) مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در بورس ( از جمله توانایی تهیه و افشای اطلاعات مالی به موقع و قابل اتکاء ) برخوردار باشد.

۱۳

اعضای هیات مدیره و مدیرعامل متقاضی دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی موثر طبق قوانین و مقررات حاکم بر بازار بورس اوراق بهادار یا سوء شهرت حرفه ای نباشند.

۱۴

چنانچه تاسیس و فعالیت متقاضی مشمول رعایت ضوابط خاص یا اخذ مجوزهای قانونی باشد، متقاضی موظف است علاوه بر رعایت مفاد این دستورالعمل، موارد یادشده را نیز رعایت کند.

۱۵

هرگونه انتقال، به استثنای انتقالات قهری ، نسبت به بیش از ۵۰ ٪ سهام متعلق به سهامداران عمده ، منوط به اظهارنظر کتبی بورس و موافقت هیات پذیرش خواهد بود.

در صورتی که حسابرس شرکت از میان حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار انتخاب نشده باشد ، باید حسابرس شرکت در مجمع عمومی عادی یا مجمع عمومی فوق العاده تغییر یافته و حسابرس معتمد جایگزین گردد. اگرجه در اثنای پذیرش امکان تغییر حسابرس وجود دارد، ولی پذیرش قطعی شرکت متقاضی در بورس ، منوط به ارائه صورت مالی حسابرسی شده ( حداقل آخرین دوره منتهی به پذیرش ) توسط حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار است.