سرکوب قیمت بلیت پروازهای داخلی

تناقض‌های سیاست‌گذاری در دوران کرونا تمامی ندارد. تناقض‌هایی که بی‌گمان قربانیانی خواهند داشت. از سویی ستاد مقابله با کرونا دستور به کاهش ۴۰ درصدی ظرفیت هواپیماها داده است و از سوی دیگر به دلیل کاهش سفرها و افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری هواپیماها به دلیل نوسان نرخ ارز، عرصه را بر ایرلاین‌های داخلی تنگ کرده است. 

به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل ، در این حال، دولت با نرخنامه جدید اعلامی از سوی انجمن شرکت‌های هواپیمایی مخالفت کرده و پیامد هر گونه افزایش قیمت بلیت را لغو یا محدودیت جدی مجوز فعالیت دانسته است. در نمونه دیگر از سیاست‌گذاری متناقض در دوران کرونا، اعمال محدودیت رفت و آمد به ۲۵ شهر قرمز با خودروی شخصی است، در حالی که رفت و آمد تورهای گردشگری اتوبوسی، اتوبوس‌ها و تاکسی‌های بین شهری، قطارها و هواپیماها به این شهرها آزاد است.

در این شرایط این سوال در ذهن شهروندان ایجاد شده که آیا مسافرت با خودروی شخصی از نظر شیوع کرونا، خطرناک‌تر است یا مسافرت با وسایل نقلیه عمومی؟ البته پاسخ این سوال بر همگان روشن است و شهروندان می‌دانند که با تجمع در وسایل نقلیه عمومی که دارای فضای سربسته و محدودی است، احتمال شیوع کرونا بیشتر است تا خودروهای شخصی با تعداد مسافر اندک.

    هشدار به ایرلاین‌های داخلی

سازمان‌ هواپیمایی کشوری به ایرلاین‌ها هشدار داد که در صورت افزایش قیمت بلیت هواپیما با لغو یا محدودیت جدی مجوز مواجه خواهند شد.

ابولقاسم جلالی، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری بنا به دستور ریاست سازمان طی نامه‌ای به دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی و مدیران عامل این شرکت‌ها در خصوص دریافت گزارش مبنی بر تعیین کف نرخی و بستن گستره انتخاب مشتری هشدار داد.

در متن این نامه آمده است: درشرایط سخت اقتصادی و التهاب اجتماعی ناشی از افزایش فشارهای استکبار جهانی و به تبع آن افزایش قیمت کالا و خدمات، آحاد جامعه اسلامی در فشار مضاعف و تنگناهای اقتصادی بوده و صبورانه شرایط خاص انقلاب اسلامی را درک می‌کنند.

همچنین باید بپذیریم که مقوله حمل و نقل هوایی، فارغ از پدیده قلت بهره‌مندان آن در قیاس با آحاد جامعه، خواه یا ناخواه به عنوان یکی از شاخص‌های روانی تعیین‌کننده و اثر گذار بر سایر کالاها شناخته شده و هرگونه بی‌دقتی در تعیین تعرفه‌ها، مستقیما بر سایر اقلام و به ویژه جو روانی جامعه تاثیر منفی خواهد داشت.

لازم به ذکر است سازمان هواپیمایی کشوری قطعا نسبت به دغدغه‌های جدی و جاری شرکت‌های هواپیمایی حساس و فعال است، لیکن متذکر می‌شود که حیات شرکت‌های هواپیمایی مستقیما در گرو اقبال و رضایت مردم و مسافرین است و هرشرکتی که این مهم را مد نظر قرارندهد محکوم به از دست دادن بازار است.

از سوی دیگر مسافرین صاحبان حقوقی هستند که سازمان خود را موظف به حفظ و دفاع از این حقوق می‌داند.  به تازگی به صورت مکرر گزارش‌هایی دریافت شده که شرکت‌های هواپیمایی اقدام به برگزاری جلسات تعیین کف نرخی کرده‌اند. این عمل مصداق مشخص اخلال در جهت بستن گستره انتخاب مشتری بوده و در حقوق بین‌الملل متضاد با قوانین Antitrust و در قوانین کشور عزیزمان مغایر صریح حقوق مصرف‌کننده است.

نظر به اهمیت موضوع، بدین وسیله متذکر می‌شود که در صورت اثبات محتوای فوق بر سر نرخ و کیفیت خدمت، سازمان هواپیمایی کشوری در مقام مدعی حفظ حقوق مسافرین هوایی، موضوع را به مراجع قضایی منعکس و در تداوم فعالیت شرکت هواپیمایی مربوطه محدودیت جدی قائل خواهد شد.

    دستور وزیر راه برای برخورد با گرانفروشان

در تحولی دیگر، محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی در پی نامه وزیر گردشگری به وی، طی نامه‌ای به معاون حمل و نقل خود خواستار برخورد جدی با افزایش نرخ پروازها برخلاف توافقات این وزارتخانه با ایرلاین‌ها شد.

به دنبال نامه دو هفته قبل علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به وزیر راه و شهرسازی در خصوص افزایش نرخ پروازها و درخواست او از محمد اسلامی برای توقف این روند، وزیر راه و شهرسازی در نامه‌ای به شهرام آدم نژاد معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی، خواستار برخورد با این موضوع شد.

مونسان وزیر گردشگری اول آبان در نامه‌ای به اسلامی وزیر راه نوشت: «همان‌گونه که استحضار دارید شرکت‌های هواپیمایی در اکثر مسیرهای داخلی بر خلاف دستور جناب‌عالی، مبنی بر لغو افزایش نرخ پروازها، قیمت خدمات خود را بیش از ۱۰۰ درصد و تحت عنوان کف قیمت افزایش داده‌اند، ضمن آنکه دفاتر خدمات مسافرتی را نیز به‌صورت مستمر تهدید به‌قطع سیستم فروش یا ابطال قراردادهای همکاری فی‌مابین می‌کنند. لذا خواهشمند است، دستور فرمایید در خصوص توقف رویه ناصحیح و ناصواب معموله اقدامات لازم به‌عمل ‌آید.» به‌دنبال این نامه، وزیر راه و شهرسازی به صورت مکتوب به شهرام آدم‌نژاد معاون حمل و نقل این وزارتخانه دستور داده است تا ضمن بررسی این موضوع، با موارد خلاف عمل با تصمیمات منعقده برخورد کند.

در دستور مکتوب وزیر راه و شهرسازی به معاون حمل و نقل این وزارتخانه آمده است: «باید شخصاً پیگیری و رسیدگی نمایید آنچه ابلاغ شده است و جمع‌بندی جلسه مشترک بود باید عمل شود و موارد خلاف عمل با تصمیمات منعقده باید برخورد شود.»

    ماجرای افزایش قیمت بلیت چه بود؟

در پی نوسان شدید نرخ دلار در مهر ماه سال جاری به حدود ۳۲ هزار تومان و همچنین الزام ایرلاین‌ها به کاهش ۴۰ درصدی ظرفیت پروازها به هدف جلوگیری از شیوع کرونا، انجمن شرکت‌های هواپیمایی نرخنامه‌ای را برای مسیرهای مختلف پروازی تعیین و اعلام کرد. مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در این زمینه گفته بود، «بلیت هواپیما از ابتدای آبان ۸۰ درصد گران می‌شود که ۴۰ درصد آن مربوط به تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا مبنی بر پرواز با ۶۰ درصد ظرفیت هواپیما است که اگر لغو شود ما هم قیمت‌ها را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهیم.»

پیش از فرارسیدن آبان ماه اما، وزیر راه با مدیران عامل ایرلاین‌ها جلسه مشترکی برگزار کرد و در پی این جلسه اعلام شد که ایرلاین‌ها باید صورت‌های مالی خود را به سازمان هواپیمایی ارایه کنند و همچنین مقرر شده است که ارز به قیمت سامانه سنا به ایرلاین‌ها اختصاص یابد.

در مورد اول تاکنون صورت‌های مالی هما منتشر شده که نشان می‌دهد این ایرلاین بیش از ۸ هزار میلیارد تومان بدهی دارد. همچنین شنیده شده که صرفا به این ایرلاین دولتی ارز به قیمت سامانه سنا تخصیص یافته است. در همین حال، هفته گذشته، حرمت‌الله رفیعی، رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی به رسانه‌ها گفت که شرکت‌های هواپیمایی خارجی متقاضی ارایه خدمات و جابه‌جایی مسافر در داخل کشور با کمترین نرخ هستند و اعلام کف و سقف قیمت بلیت هواپیما غیرقانونی است و شرکت‌های هواپیمایی اقدام به نرخ‌گذاری قیمت‌ها کردند. اگر شرکت‌های هواپیمایی ایرانی سود نمی‌کنند پس چطور این شرکت‌ها با امکانات خاصی که دارند در داخل کشور ما سود می‌کنند؟

رفیعی تصریح کرد: هر ساله اوایل مهرماه شاهد کاهش مسافر هستیم و همین موضوع باعث کاهش نرخ بلیت هواپیما می‌شود. با توجه به شرایط کرونا و کاهش سفرها، باز هم شرکت‌های هواپیمایی سود می‌کنند، چون اگر این شرکت‌ها سود نمی‌کنند چرا برای دریافت مجوز شرکت‌های هواپیمایی در کشور، اقدام می‌کنند.بسیاری از مردم شاید در طول سال یک‌بار با هواپیما سفر کنند که با افزایش ۲۰۰ درصدی قیمت بلیت هواپیما، توان سفربا هواپیما را نخواهند داشت.در گذشته قیمت بلیت هواپیما دریک مسیر ۱۵۰ هزار تومان بود امروز ۵۰۰ هزار تومان شده است.

این در حالی است که اصغر عبدالله پور، رییس انجمن شرکت‌های هواپیمایی در گفت‌وگو با تسنیم گفت: تقاضای شرکت‌های هواپیمایی خارجی برای انجام پروازهای داخلی با قیمت پایین یک دروغ بزرگ است.اگر اینگونه است پس چرا شرکت هواپیمایی قطری تا چند وقت قبل برای انجام پرواز به کشورهای همسایه و انتقال مسافران ایرانی تا ۱۰۰ میلیون تومان برای هر بلیت دریافت می‌کرد؟

وی یادآور شد: با وجود اثرات منفی شیوع ویروس کرونا بر صنعت حمل و نقل هوایی، اما شرکت‌های هواپیمایی همچنان به خدمات رسانی ادامه می‌دهند و حتی یک نفر از نیروهای خود را نیز تعدیل نکرده‌اند.در خصوص وضعیت مالی ایرلاین‌های داخلی، دولت قول حمایت داده که امیدواریم هر چه سریع‌تر عملیاتی شود.

ع