سرمایه‌گذاران خرد چگونه بیشتر سود کنند؟

دو اقتصاددان در نشستی آنلاین به تحلیل بازار سرمایه پرداختند و پیشنهادهایی برای بهتر شدن این بازار ارائه کردند تا عملکرد بهتری داشته باشد و دچار افت نشود.

به گزارش اقتصاددان، در هفته اخیر انجمن فارغ‌التحصیلان دانشگاه صنعتی شریف نشستی را با موضوع بازار سرمایه به صورت آنلاین برگزار کردند که در آن حسین عبده تبریزی و پویا ناظران، اقتصاددان به تحلیل این بازار مالی پرداختند.

پویا ناظران در ابتدای اظهارات خود به مشکلات بلندمدت و سپس کوتاه‌مدت اشاره کرد که نرخ بهره واقعی منفی، تضمین تلویحی زیان سرمایه‌گذاران توسط دولت و دامنه نوسان از جمله مشکلات کوتاه مدت بورس است.

وی در این خصوص توضیح داد: نرخ بهره واقعی بیشتر از نقدینگی روی بازار سرمایه تاثیر دارد، وقتی نرخ بهره واقعی منفی است اتفاقات یک سال اخیر در بورس رخ می‌دهد. از فروردین ماه امسال نیز دولت برای سرمایه‌گذاران بورسی تضمین تلویحی داده، یعنی منافعش برای سرمایه‌گذار است ولی زیانش را جامعه می‌دهد. فاکتور دیگر، دامنه نوسان است. هیجانات روانی و رشد نقدینگی نسبت به فاکتورهای ذکرشده تاثیر زیادی ندارد. رشد نقدینگی از این لحاظ که می‌تواند انتظارات تورمی را در بلندمدت ایجاد کند می‌تواند باعث رشد بازار سرمایه شود.

به گفته وی، مشکلات بلندمدت بورس شامل پرهزینه بودن بازار اولیه و غیررقابتی بودن بازار ثانویه است، همچنین بازار بدهی شرکتی، بازار بدهی دولتی و بازار اوراق مشتقه به صورت عملی وجود ندارد.

حسین عبده تبریزی، اقتصاددان نیز به تحلیل بازار سرمایه پرداخت.

وی در خصوص مشکلات بازار سرمایه گفت: در شرایط فعلی بازار سرمایه در راستای منافع ملی نیست و در خدمت تورم است. این بازار باعث شده تورم و نقدینگی بیشتر شود و انتظارات تورمی خیلی بیشتر از تورم است. حدود پنج میلیون نفر از فروردین ماه وارد بورس شده‌اند و میانگین سرمایه‌شان ۱۵ میلیون تومان است که دولت ضمانت تلویحی داده و از آن حمایت می‌کند که این جریان ادامه‌دار است. از دید اقتصاد کلان بازار سرمایه در خدمت اقتصاد کشور نیست و در خدمت تورم است.

تاثیر بازار سرمایه بر دیگر بازارها

حسین عبده تبریزی در خصوص تاثیر رشد بازار سرمایه بر دیگر بازارها عنوان کرد: در شرایط تورمی انتظارات تورمی و سفته‌بازی بیشتر می‌شود. در اقتصاد سیاسی ما نوعی از ضمانت تلویحی وجود دارد. از سوی دیگر این ضمانت تلویحی تاثیر خودش را روی بازارهای دیگر گذاشته مثلا الان در بخش مسکن بیشتر به دنبال ودیعه هستند که این پول را وارد بورس کنند. همه ما از پول فرار می‌کنیم و این موضوع قراردادهای پول و خریدوفروش را بهم می ریزد.

ناظران نیز در این باره معتقد است در مورد دارایی‌های مالی فاکتورهای مهم نرخ بهره واقعی و نرخ رشد است که نرخ بهره واقعی منفی شده و دارایی‌ها وارد بورس شده است. رشد ارزش کالا و خدمات منعکس کننده کاهش ارزش پول است اما بین دارایی مالی یک رابطه ای است که اگر بورس رشد کند خودش را در بازارهای دیگر نیز نشان می دهد.

وی در واکنش به این نگرانی که اگر ارزش بورس در ماه‌های آینده نصف شود، دیگر بازارها رشد نمی‌کند، گفت: من این پیش‌بینی را ندارم اما با یک تاخیر هم‌جهت می‌شوند.

چند پیشنهاد برای بهبود بورس

به گفته حسین عبده تبریزی، در شرایط فعلی بانک مرکزی تلاش‌هایی می‌کند اما سیاست‌های اقتصادی ناقص اجرا می‌شود. یکی از مشکلات این است که بخشی از رشد بورس در نقدینگی است.

وی برای بهبود بازار سرمایه پیشنهادهایی را مطرح کرد که از نظر وی برداشتن دامنه نوسان اتفاق مثبتی است و مهم‌ترین پیشنهادش افزایش حجم سرمایه‌گذاری در قالب سبدگردانی و صندوق‌هاست که می‌تواند خیلی تاثیرگذار باشد.

آنطور که عبده تبریزی توضیح می‌دهد، سرمایه‌گذاران خرد نمی‌توانند حرفی برای گفتن داشته باشند، ولی وقتی صندوق‌ها وارد مجمع می‌شوند، می‌توانند حرف بزنند و تاثیرگذار باشند. همچنین صدور مجوزهای بیشتر برای صندوق‌های پروژه در بورس می‌تواند فشار را از روی شاخص بردارد. همچنین از معاملات اوراق وام نیز می‌توان برای بازار سرمایه استفاده کرد.

اما ناظران روی این موضوع تاکید کرد که مشکل ما چالش‌های اقتصادی نیست، بلکه مزمن شدن چالش‌های اقتصادی است. ریشه چالش اقتصادی در سیاست‌گذاری اشتباه و ریشه چالش‌های اقتصادی مزمن در حکمرانی اقتصادی ناکارآمد است. چالش‌ها مزمن شده و سالهاست حکمرانی اقتصادی نادرست است. یعنی توان تشخیص سیاست اقتصادی درست از بین سیاست‌های متعدد ندارند، اگر هم تصمیم درست باشد توان اجرای آن را ندارند. وقتی هم که جلو می‌رود ناقص اجرا می‌شود.

آیا طرح پیش‌فروش نفت آثار تورمی دارد؟

عبده تبریزی همچنین در واکنش به طرح جدید دولت و در پاسخ به این سوال که آیا سیاست‌های دولتی با پیش‌فروش نفت و مالیات منجر به تورم می‌شود؟ گفت: این موضوع موجب دلاریزه شدن اقتصاد می‌شود که حکومت از آن طی این سال‌ها دوری کرده است. اگر دولت مجبور شود این کار را کند تا کسری بودجه را تامین کند، آثار تورمی آن از این که سراغ بانک مرکزی برود کمتر است. ع