رمزگشایی از صحبت‌های اوجی درباره پرداخت مطالبات گازی ایران

جواد اوجی، وزیر نفت اواخر هفته گذشته و در ساعات پایانی شب، در حساب کاربری خود در توئیتر خبر از دریافت ۱.۶ میلیارد دلار از مطالبات گازی ایران از عراق داد، فارغ از اعلام ساعت خبر و هیجان‌زدگی وزیر نفت چند نکته قابل تامل است.

اقتصاددان: جواد اوجی، وزیر نفت اواخر هفته گذشته و در ساعات پایانی شب، در حساب کاربری خود در توئیتر خبر از دریافت ۱.۶ میلیارد دلار از مطالبات گازی ایران از عراق داد، فارغ از اعلام ساعت خبر و هیجان‌زدگی وزیر نفت چند نکته قابل تامل است.

کمی به عقب برگردیم؛ شرکت ملی گاز ایران دی‌ماه ۱۳۹۹ در اطلاعیه‌ای بیان کرد: «وزارت برق عراق بابت واردات گاز بیش از معادل ۵ میلیارد دلار به شرکت ملی گاز ایران بدهکار است که مبلغ ۳ میلیارد دلار آن در بانک عراقی TBI مسدود و غیرقابل استفاده مانده و بیش از ۲ میلیارد دلار از بدهی سررسیدشده وزارت برق نیز هنوز از اساس از طرف وزارت برق عراق پرداخت نشده است. افزون بر اینها، طرف عراقی، طبق قرارداد فی مابین، بیش از یک میلیارد دلار نیز به شرکت ملی گاز ایران بابت جرائم قراردادی بدهکاری دارد. صادرات گاز توسط شرکت ملی گاز ایران به عراق، موضوعی اقتصادی و تجاری است، در حالی که طرف ایرانی با بستانکاری بیش از ۶ میلیارد دلاری از طرف عراقی، از هیچ منفعتی برخوردار نشده است. هدف از صادرات درآمد است و این پول برای غذا و دارو مصرف می‌شود، از این رو این شرکت پس از اخطارهای مکرر قراردادی که متأسفانه با بی‌توجهی طرف عراقی روبه‌رو شده، طبق مفاد قرارداد، نسبت به کاهش مقدار گاز صادراتی اقدام کرده است. در هر حال، شرکت ملی گاز ایران خود را متعهد به اجرای دقیق قرارداد امضا شده می‌داند.»

به ارقام بالا با دقت نگاه کنید تا راحت‌تر بتوان توئیت وزیر نفت را رمزگشایی کرد.

نخست: طبق اطلاعیه شرکت ملی گاز ایران در دی‌ماه ۱۳۹۹، بدهی سررسید ایران بیش از ۲ میلیارد دلار بوده که طبق گفته احمد موسی، سخنگوی وزارت برق عراق مربوط به سال ۲۰۲۰ (۱۱ دی‌ماه ۱۳۹۸ تا ۱۱ دی‌ماه ۱۳۹۹) است. به نظر می‌رسد جواد اوجی درباره این بدهی صحبت می‌کند اما چرا ۴۰۰ میلیون دلار آب رفت؟!

دوم: وزیر نفت اعلام کرده که ۱.۶ میلیارد دلار بدهی عراق به حساب شرکت ملی گاز ایران واریز شده است، اما نگفت کدام حساب؟ اگر به حساب این شرکت در بانک TBI واریز شده باشد اتفاق تازه‌ای رخ نداده و پیش از این نیز پول گاز صادراتی ایران به این حساب واریز شده است. اطلاعیه شرکت ملی گاز ایران در سال ۹۹ را ببینید؛ در آن آمده مبلغ ۳ میلیارد دلار پول حاصل از فروش گاز ایران در بانک عراقی TBI مسدود شده است که البته اکنون این پول قابل استفاده است. گفته می شود مبلغ جدید هم به همان بانک واریز شده است.

سوم: وزیر نفت دو روز قبل از انتشار خبر اعلام وصول مطالبات ایران از عراق در خبری که در شانا منتشر شد، بیان کرد: «بر اساس مذاکرات انجام‌شده، مطالبات حاصل از صادرات گاز به کشور عراق بابت بدهی گازی، از طرف عراق به حساب طرف ترکمنستانی واریز می‌شود.» آیا این پول به ترکمن گاز در ازای بدهی به این کشور پرداخت شده است؟!

چهارم: اوجی۲۶ خردادماه پس از انتشار توئیت‌اش در گفت‌وگو با صدا و سیما عنوان کرد: «ایران هم‌اکنون هیچ‌گونه طلب گازی قدیمی از کشور عراق ندارد.» آیا آقای وزیر و ایران دیگر ادعایی درباره مبالغ جریمه و TOP (Take or pay) که مورد اختلاف دو طرف است و شرکت ملی گاز ایران در اطلاعیه سال ۹۹ خود هم به آن اشاره کرده است، ندارد؟!

پنجم: اگر حجم گاز صادراتی ایران به عراق مطابق قرارداد بوده باشد، یعنی در طول ۸ ماهه دولت سیزدهم و بدون لحاظ خردادماه باید بیش از ۳ میلیارد دلار به حساب شرکت ملی گاز ایران واریز شده باشد. آیا شرکت ملی گاز ایران این رقم را دریافت کرده است؟

ششم: وجوه پرداخت شده به بانک TBI با مجوز اوفک (دفترکنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا) صرف خرید کالاهای اساسی و دارو می‌شود، در دولت حسن روحانی، رئیس جمهور سابق از این محل برای خرید واکسن کرونا استفاده و در پایان سال گذشته نیز حدود یک میلیارد دلار به صورت کالایی پرداخت شده است.

بد نیست بدانید که ایران دو قرارداد گاز با عراق دارد؛ نخست بغداد که در سال ۹۲ امضا شد و دیگری بصره در تیرماه ۱۳۹۴. مجموع صادرات گاز ایران در این دو قرارداد در تابستان روزانه ۷۰ میلیون مترمکعب و در زمستان ۴۵ میلیون مترمکعب است.

/پ