ردیابی مذاکرات وین از دریچه بازار ارز

پس از حدود ۵ ماه توقف، بالاخره دور جدیدی از مذاکرات وین آغاز شد. در این مدت دلار بیش از ۳۰ درصد رشد داشته است. از آنجا که مقصر اصلی التهاب اقتصاد کشور را بودجه دولتی می‌نامند شاید اگر تحریم نفت همان ۵ ماه قبل برداشته می‌شد یا التهاب تحریمی اقتصاد ایران فروکش می‌کرد چنین رشدی برای دلار شاهد نبودیم. بعد از این توقف حالا تیمی ۴۰ نفره به وین اعزام شده‌است و برای آن‌ها باید آرزوی موفقیت کرد.

کشورهای مختلف ابراز امیدواری کرده‌اند. اولیانوف، ‌نماینده روسیه در مذاکرات همان‌قدر امیدوار به نظر می‌رسد که در مراحل نخست آغاز مذاکرات احیای برجام امیدوار بود. سایر کشورها نیز ابراز امیدواری کرده‌اند که نزاع موجود حل شود. چین نیز بر لزوم رفع تحریم‌های ایران از سوی آمریکا تاکید کرده است. حتی کره جنوبی نیز که میلیاردها دلار ایران را چندین سال است بلوکه کرده و با هراس از تحریم‌های آمریکا نم پس نمی‌دهد در این قبال ابراز امیدواری کرده است. دوست و دشمن در این کارزار مشخص نیست و تنها باید امیدوار بود.

اما در بازار ارز تهران وضعیت ملتهب به نظر می‌رسد. بار دیگر فضا به سمت امنیتی شدن پیش رفته است. این وضعیت تا حدود زیادی یادآور دورانی است که اعلام هرگونه نرخ ممنوع می‌شود. ای دریغ، همچنان این مهم را متوجه نشده‌اند که «قیمت» ‌صرفا حکم دماسنج بازار را دارد. اگر دماسنج داغ است و قیمت بالا و بالاتر می‌رود نشان ‌از التهابی درونی دارد. یا این التهاب از نقدینگی و پایه پولی نشات می‌گیرد که آمارها و اخبار اخیر نیز نشان می‌دهند که وضعیت خوبی بر این بخش حاکم نیست یا این‌که باید از اختلاف شدید نیما و بازار آزاد به کمبود اسکناس پی برد. در این میان آمار خرید خانه توسط ایرانی‌ها در کشورهای بحران‌زده همسایه سناریوی خروج سرمایه را تقویت می‌کند. اینکه چرا موج خروج سرمایه همچنان تا این حد قدرتمند است نیازمند بررسی‌های اقتصادی و احتمالا اجتماعی است. با این حال برخورد قهری با قیمت یا جلوگیری از اعلام قیمت صرفا شکستن دماسنج است وگرنه در دمای هوا تغییری ایجاد نمی‌کند.

به گزارش اقتصاددان به نقل از بورسان ،  علاوه بر این دلار همیشه نقش دماسنج سیاسی کشور را نیز بازی کرده است. این نقش البته به دلار القا شده است. مصاحبه‌های اخیر احمد عراقچی معاون ارزی پیشین بانک مرکزی نشان می‌دهد که انگار هیچ‌وقت به نرخ دلار در اقتصاد ایران از لنز اقتصادی نگاه نشده و حساسیت سیاسی روی نرخ ارز همیشه بالا بوده است. جهش‌های دلار معمولا با یک شوک سیاسی و غیراقتصادی آغاز شده و تا زمان حذف عامل التهاب رشد پرشتاب دلار ادامه پیدا کرده است. حالا دلار در مرز ۳۰ هزار تومان منتظر است. شاید تنها مانع موجود برای ادامه رشد، سطح روانی ۳۰ هزار تومان و احتمالا عرضه‌های بازارساز در بازار است.

وقتی به ده سال گذشته و یا همین یک سال اخیر و سابقه مذاکرات نگاه می‌کنیم دلار معمولا امیدوار بود. اگر نگوییم همیشه، ولی در عمده مواقع در آستانه شروع دوره‌ای از مذاکرات عقب می‌نشست یا حداقل تماشاچی بود. حالا اما دلار در هفته منتهی به شروع مذاکرات اوج گرفته است. آیا این بار دلار به پیشواز اتفاقات ناخوشایند آتی می‌رود؟ آیا برخلاف من و شما که امیدوار به پایان یافتن تحریم‌های ظالمانه بر کشور هستیم، دلار نسبت به اخبار احتمالی بدبین است؟

ترکیب تیم ۴۰ نفره گرچه از یک جنبه نشان از عزم جدی ایران برای توافق دارد، اما در سوی مقابل کارشناسان آن را نشانه‌ای از عدم همبستگی کافی برای مذاکرات مطرح کرده و عاملی برای طولانی شدن مذاکرات می‌دانند. زمان برای اقتصاد ایران گوهر گرانبهایی‌ست. فرصت‌سوزی ۵ ماه گذشته دلار را ۳۰ درصد گران کرد؛ گرچه که به نظر وضعیت درآمد نفتی و غیرنفتی بهبود پیدا کرده یا کالای اساسی کشور به خوبی تامین شده بود. به نظر می‌رسد زمان به ضرر ایران می‌گذرد و التهاب دلار نیز نگرانی را نسبت به آینده بیشتر کرده است. باید منتظر روزها و شاید هفته‌های آتی برای اعلام نتیجه دور نخست مذاکرات بود. اما این سوال نیز مطرح می‌شود اصلا احیای برجام مشکلات اقتصادی ما را حل می‌کند؟

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع