دو گام مثبت برای احیای برجام

امیدها به توافق ایران با آمریکا و ۱+۴ از دیروز با دو اتفاق مهم افزایش یافته است: عقب‌نشینی مسکو از درخواست‌های خود که دیروز توسط وزیر امور خارجه روسیه اعلام شد و وال‌استریت ژورنال آن را به نقل از مقامات غربی تایید کرده است و همچنین تبادل زندانی بین ایران و انگلیس. حال در خصوص مسیر باقی مانده برای احیای برجام، برخی مقامات غربی مدعی شده‌اند مسائل انگشت‌شماری بین ایران و آمریکا باقی مانده که می‌تواند حتی بدون نیاز به بازگشت مذاکره‌کنندگان به وین حل شوند.

صلح ایران و انگلیس

امروز نازنین زاغری و انوشه آشوری دو زندانی ایرانی-بریتانیایی که به اتهامات امنیتی دوران محکومیتشان را در ایران می‌گذراندند در ازای پرداخت بدهی ۵۳۰ میلیون دلاری لندن به تهران و همچنین آزادی یک زندانی ایرانی در بریتانیا، آزاد شدند.

طبق آخرین اخبار، زاغری و آشوری پس از دریافت گذرنامه خود، صبح امروز به فرودگاه رفته و تحویل تیم انگلیسی شدند.

تبادل زندانی بین ایران و کشوری دیگر پس از نزدیک به دو سال اتفاق می‌افتد. آخرین بار در ۱۹ خرداد ۹۹ مایکل وایت، کهنه‌سرباز آمریکایی و مجید طاهری، پزشک ایرانی بین تهران و واشنگتن تبادل شده بودند.

مذاکرات تبادل زندانی از اوایل مذاکرات وین و در دولت روحانی با غرب آغاز شده بود. در آن زمان ایران با آمریکا و انگلیس به توافق رسیده بود، اما آنطور که مقامات کشورمان در مرداد ماه اعلام کردند، این کشورها به ویژه آمریکا به ناگهان زیر قول خود زدند و تعهدات لازم را انجام ندادند. همچنین گفته شد این کشورها تبادل زندانی را که موضوعی مجزا از مذاکرات احیای برجام است، به گفت‌وگوهای برجامی گره زده‌اند.

اگرچه تهران همواره بر تفکیک مذاکرات وین از مذاکرات تبادل زندانی تاکید داشته، اما بسیاری از کارشناسان این اتفاق را گام مثبتی در جهت افزایش همکاری ایران و غرب و پیشرفت مذاکرات رفع تحریم‌ها می‌دانند.

نازنین زاغری فروردین ۹۵ برای دیدار با خانواده خود به ایران رفته بود که در هنگام بازگشت، به اتهام جاسوسی بازداشت شد و پنج سال محکومیت خود را در تهران گذراند. او در واپسین روزهای حبس ۵ ساله، اردیبهشت امسال در پرونده دومی به جرم تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی ایران به یک سال حبس تعزیری و یک سال ممنوعیت خروج از کشور محکوم شد. این حکم اما تاکنون به اجرا درنیامده بود.

انوشه آشوری هم که اکنون ۶۷ سال دارد، در تابستان ۹۶ برای دیدن مادر خود به ایران سفر کرده بود که بازداشت و به ۱۰ سال حبس بابت جاسوسی،۲ سال حبس بابت تحصیل مال نامشروع و استرداد ۳۳ هزار یورو که از وی کشف شده به نفع جمهوری اسلامی محکوم شد.

بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی (۵۳۰ میلیون دلاری) انگلیس به ایران به قرارداد خرید تانک‌های چیفتن مربوط به قبل از انقلاب اسلامی برمی‌گشت. لیز تراس، وزیر امور خارجه انگلیس چندی پیش گفته بود «این یک بدهی قانونی است که ما باید به ایران پرداخت کنیم و دنبال راه پرداخت آن هستیم».

با توجه به آنکه رسانه‌های داخلی اعلام کردند ایران طلب خود را پیش از آزادی زندانیان دریافت کرد، باید دید آیا لندن توانسته از آمریکا معافیتی از تحریم‌ها اخذ کند یا آنکه راه دیگری برای پرداخت بدهی خود پیدا کرده است.

تایید چرخش مسکو

به گزارش اقتصاددان به نقل از بورسان ،   پس از آنکه لاوروف و امیرعبداللهیان وزرای امور خارجه روسیه و ایران دیروز اعلام کردند مسکو تضامین درخواستی خود را از آمریکا دریافت کرده و مانع احیای برجام نیست، دیپلمات‌های ارشد غربی در گفت‌وگو با وال‌استریت ژورنال این را تایید کردند که روسیه از خواسته‌های خود عقب‌نشینی کرد و راه را برای تهران و واشنگتن برای احیای توافق هسته‌ای سال ۹۴ باز کرد.

یک دیپلمات ارشد غربی عصر سه‌شنبه گفت که میخائیل اولیانوف، مذاکره‌کننده ارشد روسیه در این مذاکرات، به اتحادیه اروپا اطلاع داده است که روسیه تضمین‌های محدودتری را می‌پذیرد تا اطمینان حاصل شود که روسیه می‌تواند فعالیت‌های مربوط به موضوع هسته‌ای را که طبق توافق ۲۰۱۵ برعهده دارد، انجام دهد. این شامل انتقال اورانیوم غنی‌شده ایران به روسیه، طراحی مجدد تاسیسات هسته‌ای فردو و تامین سوخت هسته‌ای رآکتورهای ایران است.

این دیپلمات که خواستار ناشناس ماندن به دلیل ماهیت حساس مذاکرات شد، گفت: «روسیه از تضمین پروژه‌های هسته‌ای خوشحال است و چیز دیگری نمی‌خواهد. بنابراین می‌توانیم مذاکراتی را که اکنون منحصرا مربوط به ایران و آمریکاست ادامه دهیم.»

ادامه راه مذاکرات چیست؟

در ابتدای هفته، یک مقام ارشد آمریکایی به وال استریت ژورنال گفته بود که تنها «مسائل انگشت شماری» بین ایالات متحده و ایران برای دستیابی به توافق باقی مانده است، که عمدتاً در مورد دامنه رفع تحریم‌هایی است که ایران از واشنگتن دریافت خواهد کرد. این مقام گفت که طرف آمریکایی احساس می کند حل این مسائل «در دسترس است».

این دیپلمات ارشد غربی گفت: مذاکرات بین ایالات متحده و ایران ممکن است بدون بازگشت مذاکره‌کنندگان به وین، جایی که مذاکرات از آوریل ۲۰۲۱ در آن برگزار شده است، از سر گرفته شود. تهران تاکنون از گفت‌وگوی مستقیم با واشنگتن خودداری کرده است. با توجه به مسائل کمی که هنوز حل نشده است، مذاکره‌کنندگان می‌توانند از پایتخت‌ها برای حل اختلافات باقی مانده کار کنند.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع