تاریخ انتشار : دوشنبه 7 آذر 1401 - 19:51
کد خبر : 108478

«خصوصی سازی در اقتصاد ایران»

«خصوصی سازی در اقتصاد ایران»

به نام خدا خصوصی سازی چیست؟ خصوصی سازی عبارت است از فروش دارایی های دولت به بخش خصوصی که این کار اغلب از طریق انتقال مالکیت سهام شرکت های دولتی به اشخاص حقیقی و حقوقی خصوصی در بازار سهام صورت می پذیرد. خصوصی سازی خودش هدف نیست، بلکه وسیله ای برای اصلاح ساختاری اقتصاد و

به نام خدا

خصوصی سازی چیست؟
خصوصی سازی عبارت است از فروش دارایی های دولت به بخش خصوصی که این کار اغلب از طریق انتقال مالکیت سهام شرکت های دولتی به اشخاص حقیقی و حقوقی خصوصی در بازار سهام صورت می پذیرد.
خصوصی سازی خودش هدف نیست، بلکه وسیله ای برای اصلاح ساختاری اقتصاد و در نهایت هدف از آن افزایش کارایی و بهره وری اقتصادی است که البته باید با در نظر گرفتن هدف نهایی “ایجاد عدالت اجتماعی” صورت پذیرد.
برنامه ریزی اقتصادی، کاری بسیار پیچیده و زمان بر و حساس است و تنها خبرگان اقتصادی و کارشناسان آزموده و با تجربه می توانند آن را به سرانجام برسانند. کسانی که از ریزترین مباحث اقتصادی آگاهی دقیق دارند و تجربه ی سایر کشورها را در خصوص اصلاحات اقتصادی به خوبی می دانند و “منافع ملی” را سرلوحه ی اهداف خود قرار می دهند. برای رفع مشکلات اقصادی، به هنگام برنامه ریزی اقتصادی نباید نسخه های سیاسی نوشت. البته اقتصاددان آگاه می داند که یکی از مولفه های تاثیرگذار امور اقتصادی، مسائل سیاسی است. لیکن اینکه برنامه ریز اقتصادی مبتنی بر منافع ملی کشور با توجه به جمیع جوانب از جمله اوضاع سیاسی جهان، برنامه ی اقتصادی ارائه دهد با آن که به منظور رسیدن به یک هدف سیاسی برنامه اقتصادی بریزد، کاملاً متفاوت است.
به هر حال یکی از کارهایی که برای تعدیل ساختاری و بهینه سازی اقتصادی در کشور ما و برخی دیگر از کشورها صورت گرفته “خصوصی” سازی است.
یکی از اقدامات برای بهتر شدن امور اقتصادی کشور، خصوصی سازی است تا با بهینه شدن بهره وری و بهبود عملکرد شرکت های فعال تولیدی، کارایی بیشتری ایجاد شود. به بیان دیگر خصوصی سازی باید با برنامه ی از پیش تعیین شده و منسجم فرهنگی همراه باشد، یعنی در باور مردم جای گیرد و آن ها نسبت به آثار مثبت آن در اقتصاد، اعتماد و اطمینان داشته باشند. بدون پشتوانه ی مردم و اصلاح ساختار حقوقی و قانونی و در عین حال حمایت ها و هدایت های پس از واگذاری ها، امر خصوصی سازی موفق نخواهد بود.
فکر خصوصی سازی، به عنوان فرایند اقتصادی انتقال دارایی های بخش عمومی (دولتی) به بخش خصوصی. (فرایند برعکس این را ملی گرایی می گویند) در ایران از سال ۱۳۳۹ همزمان با وضع قانون تاسیس بانک پیدا شد. سپس این مهم در اصل سوم انقلاب سفید هم اشاره شده بود.
پس از انقلاب ۱۳۵۷ به طور عملی از سال ۱۳۶۸ واگذاری قسمتی از شرکت های دولتی به بخش خصوصی آغاز شد که بیشترین وظیفه ی انجام این مهم و بار آن بر دوش سازمان بورس بود. سپس با تدوین و تصویب برنامه ی سوم توسعه (۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳) و پس از آن در برنامه ی بعدی، این روند شکل جدی تر و قانون مند تر به خود گرفت.
خصوصی سازی چقدر در ایران موفق بوده است؟ با تاسف باید گفت امر خصوصی سازی در کشور ما چندان موفق نبوده است و اهدافی که برای خصوصی سازی مطرح است محقق نشده است.
یک دلیل عدم توفیق سیاست اقتصادی خصوصی سازی این است که برخی از شرکت ها با قیمت های نازل به افرادی که در بخش دولتی دارای نفوذ و انحصار هستند، واگذار شده است. در فرایند واگذاری، واجد شرایط بودن فردی که شرکت به او واگذار می شود، در نظر گرفته نشده است. حاکم شدن رابطه به جای ضابطه و انتخاب آشنا به جای شایسته، از جمله دلایل عدم توفیق این برنامه بوده است.
می توان دو دلیل کلی ۱- عدم توجه به منافع ملی و نبود دیدگاه ملی گرایانه ۲- وجود فساد را از سر منشاء های اصلی دلایل ناکامی خصوصی سازی دانست. در عین حال باید توجه داشت که این کار زمان زیادی نیست که شروع شده و چه بسا با رفع معایب که توسط کارشناسان دلسوز کشف و بیان می شود، به مرور در روند درست و خوبی قرار گیرد.
برای تحقق درست خصوصی سازی باید در سه مرحله ی :
پیش از واگذاری، حین واگذاری و پس از واگذاری نظارت از سوی دولت به عمل آید و نظارت پس از واگذاری بیشتر جنبه ی حمایتی و هدایتگر داشته باشد.

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 1 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۱
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

پاسخ به علی انصراف از پاسخ دادن

علی دوشنبه , ۷ آذر ۱۴۰۱ - ۲۳:۴۲

سلام ، نوشته ی علمی و خوب و منصفانه است. زنده باشین

اقصاددان رسانه با مجوز برخط اخبار اقتصاد - فناوری - کسب و کار - اجتماعی و ....