جلوگیری از احتکار با کمک سامانه جامع تجارت

محمد باقر نوبخت دیروز لایحه بودجه پیشنهادی دولت را به بهارستانی ها تحویل دارد که در یکی از بندهای آن آمده است که عوارض گمرکی و سود بازرگانی واردات لوازم آرایشی مجموعاً پانزده درصد اضافه خواهد شد.

ایران هفتمین کشور مصرف کننده لوازم آرایشی در جهان و دومین کشور در خاورمیانه پس از عربستان سعودی است، به طوری که برآوردها حاکی از آن است که ایرانیان سالانه ۳٫۲  میلیارد دلار بودجه برای واردات این لوازم اختصاص می دهند هر چند از این میزان تنها ۱ میلیارد آن به واردات رسمی اختصاص دارد و مابقی از طریق قاچاق به کشورمان وارد می شود.

به گزارش اقتصاددان به نقل از اسکناس   ، حال سوال اینجاست که آیا این افزایش تعرفه ۱۵ درصدی می تواند از میزان مصرف لوازم آرایشی در نزد ایرانیان بکاهد یا نه؛ برخی از کارشناسان بر این امر اصرار داشته و برخی معتقدند که این امر زمینه ساز قاچاق بیشتر این محصولات را فراهم می آورد. در همین خصوص مقیمی عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با فارس اظهار داشت: براساس گزارشی از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز واردات لوازم آرایشی و بهداشتی قاچاق از سال گذشته تاکنون ۳ برابر افزایش یافته است. ضمن اینکه اغلب کالا‌های وارداتی در این بخش نیز تقلبی است. وی با اشاره به ممنوعیت واردات لوازم آرایشی و بهداشتی فت: به دستور رضا رحمانی وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت طی بخشنامه‌ای در اردیبهشت ۹۸ واردات لوازم آرایشی و بهداشتی به کشور ممنوع اعلام شد. مقیمی بیان داشت:، اما با توجه به تقاضای داخلی، بخش قابل توجهی از نیاز بازار از طریق واردات لوازم آرایشی و بهداشتی قاچاق تامین می‌شود که اتفاقا بخش عمده‌ای از این واردات را کالا‌های بی کیفیت و تقلبی تشکیل می‌دهد. وی اظهار داشت: در سال ۹۶ درآمد دولت از بخش عوارض گمرکی واردات مواد آرایشی و بهداشتی ۲۳۰ میلیارد تومان بود در حالی که واردات قاچاق نه تنها عایدی برای دولت ندارد بلکه با ورود کالا‌های تقلبی مشکلاتی نیز برای مصرف کنندگان ایجاد می‌شود. عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه پیش از ممنوعیت واردات ۴۰ درصد مواد مصرفی آرایشی و بهداشتی از طریق تولید داخل و ۶۰ درصد آن از طریق واردات تامین می‌شد، بیان داشت: در سال ۹۷ تفاهمنامه‌ای بین تولید کنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی و وزارت صمت با حضور ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، سازمان غذا و دارو و با هماهنگی با انجمن واردکنندگان به امضا رسید مبنی بر افزایش تولید داخلی لوازم آرایشی و بهداشتی که متاسفانه این تفاهمنامه نتیجه‌ای نداشت.

وی گفت: به علت ممنوعیت واردات مواد اولیه مورد نیاز این بخش تامین نمی‌شود ضمن اینکه تولید مواد آرایشی و بهداشتی دارای تکنولوژی پیچیده‌ای بنابراین تولید در این بخش باید تحت لیسانس شرکت‌ها و برند‌های بزرگ انجام می‌شد تا نتیجه حاصل شود که با توجه به ممنوعیت واردات لوازم آرایشی و بهداشتی موفقیتی در این بخش حاصل نشد. مقیمی با بیان اینکه در صورت تحقق برنامه ریزی‌های انجام شده ما در بخش مواد آرایشی و بهداشتی می‌توانستیم به صادرات دست یابیم گفت: در حال حاضر نه تنها در تولید مواد آرایشی و بهداشتی هیچ موفقیتی بدست نیاوردیم بلکه واردات قاچاق مواد آرایشی و بهداشتی نیز افزایش یافته است. وی همچنین با اشاره به مواد وارداتی آرایشی و بهداشتی در گمرک مانده گفت: بیش از ۱۰ میلیون دلار مواد آرایشی و بهداشتی اکنون در گمرکات مانده است در حالی که ثبت سفارش این کالا‌ها در سال ۹۶ و قبل از ممنوعیت واردات گمرک انجام شده است. مقیمی با بیان اینکه علیرغم دستور رئیس جمهور برای ترخیص کالا‌های مانده در گمرک، اما بانک مرکزی اجازه ترخیص این کالا‌ها را نمی‌دهد، گفت: کالا‌های مانده در گمرک قبل از ممنوعیت واردات مواد آرایشی و بهداشتی دارای قبض انبار بوده است بنابراین به لحاظ قانونی مشکلی برای ترخیص آن وجود ندارد، اما بانک مرکزی با استدلال اینکه اجازه خروج ارز از کشور برای واردات این کالا‌ها را نمی‌دهد از ترخیص آن ممانعت می‌کند در حالی که ارز این کالا‌ها پرداخت شده و در صورت عدم ورود این کالا به کشور تاریخ مصرف این کالا‌ها در گمرکات از بین می‌رود. محمدجواد فرزانه در خصوص لوازم آرایشی قاچاق به ایسنا گفت: روزی که دلار از صنف ما قطع شد، باید فکر این موضوع را می‌کردند. وقتی دلار نمی‌دهند، قرار است لوازم آرایشی با ارز آزاد وارد شود و ارز هم کنترل نمی‌شود، قاچاق همه اجناس داغ می‌شود و قاچاقچی‌های درجه یک، جنس قاچاق وارد می‌کنند.   وی افزود: در حال حاضر کمبود جنس اصل در تمام اقلام وجود دارد، همچنین این اجناس گران هستند و واردات آن صرفه اقتصادی ندارد، بنابراین قاچاق فراوان است و حتی پیشنهاد می‌دهند که این اجناس را درب مغازه و خانه تحویل دهند.   فرزانه با بیان اینکه ۲۱ ارگان و سازمان متولی نظارت بر کالای قاچاق هستند و اتحادیه به تنهایی نمی‌تواند نظارت کند، عنوان کرد: زمانی که کالای قاچاق وارد شبکه توزیع می‌شود، تنها به مغازه‌ها رفته و اجناس آنها را جمع می‌کنند، در حالی که باید از مبدا و مرکز کنترل شود، اما آن‌ها ساده‌ترین گزینه را انتخاب کرده، به مغازه‌ها رفته و جنس را ضبط می‌کنند. مغازه‌دار چه گناهی کرده است؟   رییس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی مشهد ادامه داد: باید جلوی گمرک و کامیون‌ها را بگیرند که جنس قاچاق وارد نشود، وگرنه جنس به راحتی وارد شده، کسی نمی‌بیند و زمانی که این جنس وارد مغازه می‌شود، تازه آن را جمع می‌کنند. چرا با مغازه‌دار خُرد مبارزه می‌کنید؟ باید با واردکننده کالای قاچاق مبارزه کنید.   وی اضافه کرد: درب مغازه شاید ۱۰، ۲۰ قلم کشف شود، در حالی که اگر در مبدا جلوگیری صورت گیرد، جنسی برای مغازه‌دار نمی‌ماند که در قفسه بگذارد. با یک تلفن و پیامک از این طرف و آن طرف می‌خواهند کالای قاچاق خود را بفروشند و کانال‌های تلگرامی و واتساپی نیز زیاد است که بیان می‌کنند جنس را در محل تحویل می‌دهند.   فرزانه بیان کرد: در حال حاضر جنس اصل کم و گران شده، بنابراین مغازه‌دار مجبور است جنس قاچاق بخرد، وقتی هم که خرید می‌گویند جنس قاچاق است و باید ضبط شود. این موضوع مشکل دیگری علاوه بر کسادی بازار ایجاد کرده است. جمع‌آوری کالای قاچاق از مغازه‌دار موفق نبوده و نخواهد بود، باید از مبدا جمع شود.

رییس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی مشهد با اشاره به اینکه ما مغازه‌دارهای خود را تنبیه کرده، زبانی تذکر می‌دهیم، جریمه کرده و حتی جبری عمل می‎کنیم، اما فایده ندارد، تصریح کرد: مغازه‌دار بیان می‌کند که مغازه من خالی شده، اگر جنس اصل دارید برای من بیاورید. هرچه می‌فروشیم و بعد زنگ می‌زنیم تا جایگزین کنیم، شرکت بیان می‌کند نداریم، زیرا دلار گران شده و صرف نمی‌کند. من سشوار ۲۵۰ هزار تومانی فروختم، اما الان باید یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بخرم.   وی خاطرنشان کرد: ۶ ماه منتظر ماندم که جنس خریداری کنم، گفتند نیست، حالا هم که موجود است می‌گویند با دلار ۲۵ هزار تومانی وارد کردم، اگر می‌خواهید خرید کنید، وگرنه مغازه‌تان خالی بماند، بنابراین ناخواسته مغازه‌دار را به سمت جنس‌های کپی، قاچاق و چینی درجه دو سوق می‌دهند. هرچه در بازار وجود دارد، جنس چینی نامرغوب است. بازار الان چنین چیزی را می‌طلبد، زیرا همه نمی‌توانند رژلب ۱۰۰ هزار تومانی بخرند، برخی ۵۰۰۰ تومانی می‌خواهند، بنابراین باید در مغازه وجود داشته باشد. باید اجازه دهیم اجناسی که حداقل استانداردها را دارند نیز وارد شود، زیرا همه نمی‌توانند برند بخرند.   فرزانه گفت: اصناف از سه، چهار ماه قبل از عید لِه شدند، کسادی بیداد می‌کند، در حال حاضر نیز واردات و صادرات صورت نمی‌گیرد، نوسانات دلار هم روی جنس ما تاثیر می‌گذارد. هیچ صنفی نمی‌تواند بیان کند که دلار روی جنس من تاثیر ندارد. باید سیاستی اتخاذ شود که عرضه بیشتر از تقاضا باشد، در این صورت قیمت جنس پایین می‌آید. گفتنی است موسی احمدزاده عضو هیئت مدیره انجمن واردکنندگان محصولات آرایشی و بهداشتی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان  کل حجم مصرف محصولات آرایشی و بهداشتی در ایران را سالانه چهار میلیارد دلار عنوان کرد و گفت: با وجود کاهش مبلغ واردات، مشاهدات میدانی از بازار نشان می‌دهد که حجم کالای خارجی در بازار تغییری نداشته است.   عضو هیئت مدیره انجمن واردکنندگان محصولات آرایشی و بهداشتی گفت: در سال ۱۳۹۶ حدود ۴۰۰ میلیون یورو محصولات آرایشی و بهداشتی به کشور وارد شد، اما در سال ۹۷ افزایش نرخ ارز باعث کاهش واردات این محصولات به ۱۱۲ میلیون یورو شد.   او با اشاره به ممنوعیت واردات بیش از ۸۰ درصد کالا‌های این بخش در سال گذشته، گفت: رقم دقیق واردات محصولات آرایشی و بهداشتی در سال گذشته هنوز مشخص نیست، اما احتمالا رقم ناچیزی بوده، این در حالی است که در سطح عرضه اثری از کاهش محصولات خارجی نیست.   احمد زاده با بیان اینکه آمار‌های جهانی حاکی از میزان بالای واردات و مصرف محصولات آرایشی و بهداشتی در خاورمیانه است، تصریح کرد: کل حجم واردات قانونی، قاچاق و تولید محصولات آرایشی، یعنی کل مصرف این محصولات در ایران سالانه معادل چهار میلیارد دلار است و ایران دومین مصرف‌کننده محصولات آرایشی در خاورمیانه و در برخی محصولات اولین مصرف‌کننده است.   او در پایان از وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) و وزارت بهداشت درخواست کرد که در بخشنامه محدودیت واردات محصولات آرایشی و بهداشتی بازنگری شود، چرا که این ممنوعیت باعث افزایش کالای قاچاق در سطح بازار شده است.

ع