بانکها برج عاج سود؟ یا بمب ساعتی اقتصاد؟
رضا ویسی، تحلیلگر مسائل اقتصادی در یادداشتی برای اقتصاددان نوشت: بانکها چقدر برای کشور مهم هستند؟ و آیا میتوانند بحرانی عمیق را در کشور ایجاد کنند؟ پاسخ به سوال اول را میتوان از ترکیب تامین مالی کشور در ۴ ماه نخست سال جاری از بازار پول و سرمایه پیدا کرد؛ براساس آمار معاونت اقتصادی اتاق
رضا ویسی، تحلیلگر مسائل اقتصادی در یادداشتی برای اقتصاددان نوشت: بانکها چقدر برای کشور مهم هستند؟ و آیا میتوانند بحرانی عمیق را در کشور ایجاد کنند؟ پاسخ به سوال اول را میتوان از ترکیب تامین مالی کشور در ۴ ماه نخست سال جاری از بازار پول و سرمایه پیدا کرد؛ براساس آمار معاونت اقتصادی اتاق تهران تا تیر سال جاری از کل ۱۰۰ درصد تامین مالی برای بخشهای اقتصادی ۸۸ درصد آن از طریق بازار پول و مابقی نیز از طریق بازار سرمایه تامین شده است؛ از ۸۰۰ هزار میلیارد تومان، تنها ۹۹.۷ هزار میلیارد تومان از طریق بازار سرمایه به دست بخشهای مختلف اقتصادی رسید.
این رقم برای مدت مشابه سال گذشته ۲۳۱.۴ هزار میلیارد تومان از کل ۶۸۲.۴ هزار میلیارد تومان تامین مالی تا تیرماه بود. وابستگی به بانکها محدود به تامین مالی برای بخشهای مختلف اقتصادی نمیشود و بر اساس برخی دستورالعملها و البته قوانین، بانکها موظفند برای طرحهایی مانند «جهش تولید مسکن» و خرید تضمینی گندم نیز دست به کار شده و منابع در اختیار دولت قرار دهند.
تا مرداد سال جاری بانکها حدود ۹۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخشهای مختلف اقتصادی پرداخت کردند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۳۰۵ هزار میلیارد تومان افزایش ۵۱.۳ درصدی داشته است. بر اساس آنچه بانک مرکزی منتشر کرده تامین سرمایه در گردش با سهم ۶۷.۸ درصدی و ۶۱۰ هزار میلیارد تومانی، بیشترین دلیل پرداخت تسهیلات از سوی بانکها بود. تا تیرماه سال جاری نیز ۷۰۱ هزار میلیارد تومان از سوی بانکها پرداخت شده بود که ۶۸.۴ درصد یا ۴۷۹ هزار میلیارد تومان آن برای تامین سرمایه در گردش بود.
با مقایسه اعداد و ارقام تسهیلات پرداختی از سوی بانکها میتوان به این نتیجه رسید که نظام بانکی تا تیر سال جاری توان پرداخت تسهیلاتی به اندازه حدود ۱۹ درصد از نقدینگی کشور را دارند. این در حالی است که بازار سرمایه تنها توانست به اندازه دو درصد از نقدینگی کشور را به صورت تامین مالی به افراد حقیقی و حقوقی پرداخت کند. با درنگی بیشتر در آمارهای معاونت اقتصادی اتاق تهران درمییابیم که افزایش سهم بانکها در تامین مالی به دلیل افت ۵۷ درصدی تامین مالی در بازار سرمایه تا تیرماه است.
نتیجه گیری بحث:
چرا نگران تکلیف مالی به بانکهاهستیم ؟
به باور کارشناسان، ناترازی بانکها، تعهدات مالی و تکلیفی بر دوش نظام بانکی و از همه مهمتر نوسانات نرخ ارز از مهمترین دلایلی است که باعث میشود تورم همچنان بر مسیر صعودی باشد و سیاستگذاران نیز نتوانند از ابزارهای مهم برای کنترل تورم بهره برند. اکبر کمیجانی، رییس کل بانک مرکزی در روز دوم نشست بانکداری اسلامی که در ماه جاری برگزار شده بود، به «به صفر رسیدن اضافه برداشت و دریافت خط اعتباری بانکها از بانک مرکزی در هشت ماه اخیر» اشاره کرد که به نظر میرسد اتفاق خوبی است.
اما آیا این رخداد میمون با وجود کسری بودجه حدود ۳۵۰ هزار میلیارد تومانی دولت در سال جاری همچنین تورم سالانه ۴۵.۲ درصدی در مرداد و اهتمام دولت به اجرای طرحهایی مانند جهش تولید مسکن، همچنان صفر باقی میماند؟ برای پاسخ به این سوال باید به این موضوع اشاره کرد که سهم بخش مسکن از کل تسهیلات یک هزار و ۸۹۸ هزار میلیارد تومانی پرداخت شده به بخشهای مختلف اقتصادی در سال ۹۹، تنها ۵.۵ درصد یا ۱۰۵ هزار میلیارد تومان بود.
در واقع سهم ۵ تا ۶ درصدی بخش مسکن از تسهیلات پرداختی توسط بانکها تقریبا در سال جاری نیز ثابت مانده است. تکلیف بانکها به پرداخت ۳۶۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات به طرح جهش تولید مسکن، یعنی نظام بانکی به اندازه کسری بودجه پیشبینیشده امسال به این طرح منابع مالی بدهد. یا سهم بخش مسکن را که در بهترین سالهای اقتصادی کشور زیر ۱۰ درصد بود، به ۱۸ درصد افزایش دهد.
این مهم نیز در شرایطی محقق میشود که کل تسهیلات پرداختی به بخشهای اقتصادی دو برابر شود چیزی حدود ۳۸۰۰ هزار میلیارد تومان که همان عدد نقدینگی تا تیرماه سال جاری است. آیا بانکها این میزان منابع مالی دارند که بخواهند صرف طرحهای پرهزینه کنند و آیا این میزان هزینهکرد، بدون تبعات است؟ تجربه مسکن مهر نشان داد که در طرحهای اینچنینی، پس از وقفهای چندساله، تورم در اقتصاد ایجاد میشود.
بنابراین در شرایط فعلی که مذاکرات پیرامون احیای برجام طولانی شده و فروش نفت تا نیمه نخست سال جاری به شرایط پیش از تحریم بازنگشته است، درآیندهای نه چندان دور مشکلات اقتصادی که به واسطه تعهدات مالی بر دوش بانکها به وجود آمده، دو چندان شود.
م.حاجی زاده
برچسب ها :بمب ساعتی اقتصاد، رضا ویسی، بانک، سود
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰