بازنگری آموزش های رفتاری برای مقابله با بحران های زیستی

✍ دکتر عباس علوی راد دانشیار اقتصاد دانشگاه در یادداشتی در پایگاه خبری نگاه اقتصادی نوشت:

بینش های رفتاری جامعه که با آموزش های علوم رفتاری (اقتصاد، جامعه شناسی، روانشناسی و مردم شناسی) می تواند به سطح مطلوب برسد در جامعه ایران به تعالی لازم نرسیده است.

به نظر می رسد پس از شیوع کرونا ویروس در ایران بروز ترس و وحشت ناشی از آلود شدن به این ویروس در کانون رفتارهای بخش عمده ای از جامعه قرار گرفته است.

البته ترس و وحشت ناشی از ویروس های نظیر کرونا امری طبیعی است، لیکن اگر به دلایل مختلف وحشت از حد واقعی آن عبور کند خود زمینه ساز خسارت های زیادی خواهد شد.

وقتی مخاطرات ناشی از کرونا ویروس بیش از حد واقعی برآورد شود، افراد جامعه به یک‌ ترس و وحشت افراطی دچار و در مسیر عمل نکردن به هنجارهای اجتماعی و نوعی رفتارهای خودخواهانه گام بر خواهند داشت.

رفتارهای خودخواهانه و غارتگری: احتکار کالاهای مورد نیاز مردم به قصد کسب سودهای هنگفت یکی از این خودخواهی ها است.

رفتارهای خیرخواهانه: درست در نقطه مقابل خودخواهی و غارتگری در هنگامه احتکار، افرادی هم محسوس یا نا محسوس جوانمردانه برای شکست احتکار و کمک به مردم انرژی صرف می کنند.

از سوی دیگر متولیان امور بعد از شیوع کرونا ویروس در کشور بارها از مردم خواسته اند در خانه بمانند، لیکن مشاهده می شود که واکنش های رفتاری شایسته ای صورت نمی گیرد.

این نشان می دهد بخش زیادی از کارگزاران اقتصادی در ایران درک درست و کاملی از اینکه بهداشت عمومی یک کالای عمومی است ندارند.

به همین شکل تعارض در سیاست های عمومی کشور نزد متولیان امور در نحوه مقابله با کرونا ویروس ( مثلا لزوم یا عدم لزوم قرنطینه شهرها) یکی دیگر از مشکلات رفتاری در جامعه ایران در این شرایط است‌.

بنابراین همه ی این رفتارها در جامعه ایران این پیام را مخابره می کند که علوم رفتاری سطح بینش را برای مقابله با بحران های نظیر کرونا ویروس به حد مطلوب نرسانده اند و لذا ما در حال هزینه دادن غیر متعارف جانی و اقتصادی هستیم.

البته این موضوع مختص کشور ما نبوده و هم اکنون روی میز آینده پژوهی بسیاری از کشورهای دنیا قرار دارد. به نظر نگارنده بازنگری کمیت و کیفیت تمام سطوح آموزش های علوم رفتاری در کشور بلافاصله پس از تکمیل واکسیناسیون عمومی با هدف تعالی سازی کاملا اجتناب ناپذیر است‌.

م.حاجی زاده