ایستادگی قاطع سازمان بورس در برابر رانت جواب داد

از ماه‌ها قبل بحث و جنجال بر سر عرضه و عدم عرضه خودرو در بورس کالا بین وزارتخانه‌های مختلف در رسانه ها ادامه دار بود تا در نهایت تصمیم به عرضه خودرو در بورس کالا گرفته شد و گروه بهمن با عرضه خودروهای خود راه را برای بقیه خودروسازان باز کرد.

در ۲ ماه گذشته عرضه خودرو در بورس کالا با نظم و جدیت بیشتری ادامه دار شد و خریداران در یک فضای رقابتی و شفاف اقدام به خرید خودرو می کردند و سود حاصل از فروش خودرو که ناشی از تفاوت قیمت پایه خودرو و قیمت مچ شده است؛ مستقیما به جیب خودروساز می‌رفت و قیمتها برای مصرف کننده هم در مقایسه با بازار آزاد کمتر بود.

بررسی روند معاملات خودرو در بورس کالا از ابتدای عرضه یعنی ۲۸ اردیبهشت ماه تا ۱۵ دی ماه نشان می‌دهد که طبق آمار در مجموع ۷ شرکت خودروسازی موفق به فروش ۲۵ هزار و ۷۴۲ دستگاه خودرو در بورس کالا شده‌اند که با احتساب اختلاف قیمت کارخانه با بازار آزاد، نزدیک به هفت‌هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان منافع حاصل از فروش خودرو در بورس کالا به خودروساز، خریداران نهایی و دولت رسیده است.

به گزارش اقتصاددان به نقل از اقتصادآنلاین ،  از این میزان ۴٫۷۴ همت ناشی از اختلاف قیمت دستوری کارخانه و قیمت کشف شده در بورس به خودروسازان، ۲٫۷۵ همت ناشی از اختلاف قیمت بازار غیررسمی و قیمت بورس به مصرف‌کننده نهایی و ۴۳۰ میلیارد تومان به عنوان درآمد شناسایی شده از طریق مالیات بر ارزش افزوده به دولت رسیده است. به عبارت دیگر اگر همین حجم محدود خودرو در بورس کالا معامله نمی‌شد، ۷٫۵ همت به دلیل سازوکار سراسر نادرست قرعه‌کشی و اجبار خودروسازان به فروش با قیمت‌های دستوری به جیب عده‌ای واسطه روانه می‌شد.

اما اتفاق نه چندان عجیبی که در چند هفته گذشته رخ داد، فشار مافیای خودرو و دلالان و رانتخوران برای تغییر مسیر عرضه خودرو از بورس کالا به همان منوال قرعه کشی گذشته بود؛ مسیری که انتهای آن جز ویرانی و ضرر و زیان برای صنعت خودروسازی و مردم چیزی ندارد.

در چند روز گذشته نامه‌ای از سمت مدیر عامل ایران خودرو منتشر شده که در آن درخواست توقف عرضه خودرو دنا را مطرح کرده بود که با پاسخ قاطع و شفاف سازمان بورس روبه‌رو شده و سازمان بورس در جوابیه قاطع علاوه بر عدم اجابت این درخواست، از ایران خودرو درخواست کرده تا برنامه منظمی را برای عرضه خودروها ارائه دهد و همچنین سریعا برای پذیرش سایر خودروها در بورس کالا اقدام نماید.

بعد از این جوابیه، سخنگوی وزارت صمت در اظهار نظری مبهم توقف عرضه دنا در بورس را ناشی از ورود سازمان بازرسی دانست و در اظهار نظر بعدی نیز از ورود شورای رقابت به این مسئله خبر داد.

اما شب گذشته رییس سازمان بورس با ارسال نامه‌ای به وزیر اقتصاد در حمایت همه جانبه از عرضه خودرو در بورس کالا و منفت ایجاد شده آن برای کشور تاکید کرد و خواستار ورود وزیر اقتصاد برای شفافیت و حل مسئله شد که وزیر اقتصاد امروز با ارسال نامه‌ای از ادامه عرضه خودرو در بورس کالا حمایت و اختیار ادامه این فرآیند را به شورای عالی بورس واگذار کرد .

اکنون باید از مدیران سازمان بورس برای اقدام به موقع آن ها و ایستادگی در‌مقابل رانت و فساد تشکر کرد.

خودروسازان در سال های گذشته همواره با قیمت گذاری دستوری روبه رو بوده اند، پدیده ای که موجب ضربه شدید به تولید این صنعت شده است، به نحوی که تولید ایران خودرو در نتیجه قیمت گذاری دستوری نسبت به سال ۹۷ کاهش یافته و همچنین زیان ۱۵۰ هزارمیلیارد تومانی به این صنعت وارد شده است.

کاهش عرضه محصول، افزایش قیمت بازار آزاد، ایجاد صف و تقاضای انباشته و اضافی برای قیمت دولتی و ضرر و زیان تولید کننده، این چرخه‌ای است که همواره با قیمت گذاری دستوری با آن روبه‌رو هستیم و همچنان نیز عده‌ای که منافع آن ها در ضربه زدن به تولید کشور است با شعارهای عوام فریبانه اقدام به حمایت از این سیاست‌گذاری می‌کنند.

همانطور که در نامه عشقی به خاندوزی آمده تاکنون تنها ۳۶۰۰۰ دستگاه انواع خودرو در بورس کالا مورد معامله قرار گرفته است و رانتی بیش از ۱۱ همت از بین رفته است؛ در حالیکه این تعداد خودرو درصد بسیار کمی از کل تولید خودرو در کشور است که نسبت آن به کل تولید رانت بیش از ۱۰۰ همت را در این بازار نشان می‌دهد.

بنابراین پر واضح است که این مسیر، مسیر سخت و طاقت فرسایی است زیرا ذی نفعان زیادی دارد که اتفاقا قدرت زیادی هم در فشار آوردن به مراجع تصمیم گیری دارند‌. اما اقدام سازمان بورس در ایستادگی در مقابل این پدیده شوم بسیار امیدوارکننده بود.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع