ایران باید از مزایای اقتصادی برجام بهره مند شود

 سه منبع آمریکایی و اسراییلی به خبرنگار آکسیوس گفته اند که جِیک سولیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در گفتگو با همتای اسراییلی خود این ایده را پیش کشیده که یک توافق موقت با ایران بدست آید تا زمان لازم برای گفتگوهای هسته ای فراهم شود.

به نوشته آکسیوس این هنوز یک ایده ناپخته و خام است و دولت بایدن همچنان پافشاری دارد که توافق هسته ای ۲۰۱۵، بطور کامل احیا شود اما با توجه به برنامه از سرگیری گفتگوهای هسته ای در ۲۹ نوامبر، این پیشنهاد دست کم فرصتی فراهم می کند تا در درون دولت آمریکا روی آن کار شود. در پشت صحنه و در چند هفته اخیر، جِیک سولیوان مشاور امنیت ملی آمریکا در گفتگویی با ایال هولاتا همتای اسراییلی خود، این ایده را پیش کشیده که توافق موقتی با ایران بدست آید.  دو منبع آمریکایی می گویند که این دو در حال انجام یک «طوفان ذهنی» بودند که سولیوان این ایده را که یکی از متحدان اروپایی آمریکا مطرح کرده، پیش کشید.

بر اساس این گزارش منطق چنین توافق موقتی این است که پیشرفت های دراماتیک هسته ای ایران، غنی سازی این کشور را بسیار به سطح مورد نیاز برای سلاح هسته ای نزدیک کرده است. به گفته منابع آمریکایی، منظور از چنین ایده ای آن است که در برابر توقف غنی سازی شصت درصدی ایران، آمریکا و متحدانش برخی از منابع مالی مسدود شده ایران را آزاد سازند تا معافیت های تحریمی برای کالاهای بشردوستانه فراهم شود.

در سوی دیگر، به گفته یک مقام رسمی اسراییلی، هولاتا به سولیوان گفته که فکر نمی کند این ایده خوبی باشد و بر نگرانی اسراییل تاکید کرده که هرگونه توافق موقتی، به یک توافق دائمی تبدیل شده و به ایران اجازه میدهد که زیرساخت های هسته ای و ذخیره اورانیوم خود را نگه دارد. یک منبع آگاه اسراییلی همچنین گفت که هولاتا روز سه شنبه در یک گفتگوی تلفنی دیگر با سولیوان، تاکید کرد که آمریکا و متحدان اروپایی اش باید برای صدور یک قطعنامه محکومیت ایران در جلسه هفته آینده شورای حکام انرژی هسته ای فشار بیاورند. چنین کاری تنها چند روز پیش از آغاز دوباره گفتگوهای هسته ای است.

  به گزارش اقتصاددان به نقل از بازار ، یک سخنگوی شورای امنیت ملی اسراییل گفت که جزییات این گزارش، غیردقیق است اما مشخص نکرد که کدام بخش آن دقیق نیست و تکذیب نکرد که ایده یک توافق موقت با ایران به بحث گذاشته شده است. به گفته آن مقام رسمی اسراییلی، هولاتا و لاپید، وزیر خارجه اسراییل، در دیدار این هفته خود با رابرت مالی تاکید داشتند که آمریکا به جای کاهش فشار باید برای بازگرداندن ایران به توافق هسته ای، بر فشارها بیفزاید. مالی هم این نکته را روشن کرد که دولت بایدن هم فکر می کند که فشار بیشتر بر ایران ضرورت دارد اما تنها اختلاف بر سر زمان اتخاذ گام های بیشتر علیه ایران است. یک منبع رسمی آمریکایی آشنا با سیاست دولت بایدن می گوید که رویکرد آمریکا این است که با حسن نیت وارد گفتگوهای وین شود و ببیند ایران چه پیشنهادی دارد. اگر ایرانی ها، درخواست های تندی داشتند، این امکان وجود دارد که آمریکا هم تلاش کند همراه با دیگر قدرت های جهانی از جمله روسیه و چین، فشارها بر ایران را افزایش دهد.

«استفن لندمن» نظریه پرداز آمریکایی و دانش آموخته دانشگاه هاروارد آمریکا در این ارتباط به خبرنگار بازار گفت: اگر تندروهای دولت بایدن قصد بازگشت و پایبندی به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را داشتند اوایل سال میلادی که در انتهای آن هستیم این اتفاق می افتاد.

وی افزود: من قویاً معتقدم که در شکل کنونی آن بازگشت به برجام از دستور کار دولت بایدن خارج شده است.

دانش آموخته دانشگاه هاروارد آمریکا تأکید کرد: دولت بایدن خواسته هایی دارد که هیچ دولت مسئولی آنرا نمی پذیرد.

وی در ادامه یادآور شد: حتی اگر توافق به نوعی حاصل شود – که من شک دارم – ارزشی نخواهد داشت. چرا که هر توافقی هم حاصل شود دولت فعلی یا آینده آمریکا می تواند به راحتی از آن خارج شود و آنرا نقض کند. اوباما این کار را کرد در حالی که ادعای خلاف آن را داشت.

لندمن تأکید کرد: مذاکرات آتی برجام چند روز دیگر آغاز می شود و ایران به دنبال چیزی است که اساسا نباید مورد مذاکره قرار گیرد چرا که از حقوق تصریح شده بین المللی برای این کشور است؛ یعنی حق غنی سازی اورانیوم و توسعه فعالیت هسته ای صلح آمیز.

وی افزود: اما دولت بایدن مطابق برجام باید تمام تحریمهای هسته ای را لغو کند و به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل پایبند باشد در حالی که از این اقدام سرباز می زند. در خصوص قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت نیز باید توجه داشت که این قطعنامه بر اساس اصول حقوق بین الملل الزام آور است ولی امریکا آنرا نقض کرده و دولت بایدن هم به آن بازنگشته است.

نظریه پرداز امریکایی تصریح کرد: این موضوعات توسط دولت جدید ایران نیز مورد تاکید قرار گرفته است.علی باقری کنی، معاون وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد ایران اخیرا اعلام کرده بود در جریان دیدارهایی که وی از فرانسه، آلمان، بریتانیا و اسپانیا پیش از آغاز مجدد مذاکرات برجام انجام داده است بر حذف موثر تحریم‌های غیرقانونی و اهمیت تضمین در مورد عدم تکرار آن تاکید کرده است.

لندمن در ادامه یادآور شد: وی همچنین تاکید کرده بود که تحریم‌های ظالمانه (و آشکارا غیرقانونی) آمریکا علیه ایران بهای مبارزه ملت ایران با یکجانبه‌گرایی امریکا است.

وی افزود: موضوع مهم در خصوص مذاکرات برجام این است که عملا ثابت شود و نشان داده شود امریکا در خصوص سیاست تحریمی خود تجدیدنظر می کند. همچنین ایران باید از مزایای اقتصادی برجام بهره مند شود. چرا که این موضوع در برجام تصریح شده است.

دانش آموخته دانشگاه هاروارد آمریکا تأکید کرد: بنابراین مسیر بازگشت امریکا به برجام کاملا مشخص است و البته نیاز به مذاکره هم ندارد.

وی در ادامه یادآور شد: تاکنون، دولت بایدن نشان داده است که هیچ تفاوتی با رژیم قبلی خود در خصوص ایران ندارد، در حالی که خلاف آن را وانمود می‌کند.

وی افزود: باید توجه داشت که ایالات متحده آمریکا به عنوان یک هژمون و شرکای تابع آن منحصراً بر اساس قوانین خود عمل می کنند و منشور سازمان ملل متحد و سایر قوانین حقوق بین الملل را نقض می کنند. بر این اساس امریکا از کشورهایی چون ایران که مشی مستقلی را دنبال می کند خشمگین است.

نظریه پرداز آمریکایی در پایان گفت: برجام هم به سرانجام برسد باز امریکا بهانه های هسته ای جدیدی علیه ایران مطرح خواهد کرد.