احتمالات واقعی و انتظارات از مذاکرات هسته ای و برجام

احتمالات واقعی و انتظارات از مذاکرات هسته ای و برجام
احسان اله باقری، تحلیلگر مسائل سیاسی اقتصادی:
با توجه به شرائط پیچیده کشور و اهداف متفاوت، متناقض و بعضاً متعارض در فرآیند مذاکرات هسته ای طرف های مقابل به دلائل مختلف هیچگونه شتاب و تعجیلی از طرفین برای دستیابی به اهداف خود متصور نبوده وطبیعی است که مذاکره کنندگان ما هم، برنامه و استراتژی های خود را بر مبنای منافع ملی تعریف می کنند و حتی اگرتعجیلی و مصلحتی برای دستیابی به مقاصد خود داشته باشیم بروز و نمایش آن مغایر مسیر دستیابی به نتایج و مقصود ما خواهد بود. طرف غربی به خوبی می داند که ما قصد جدی برای هسته ای شدن ممنوعه وی نداریم و به همین دلیل، دنبال بازی های تخصصی و حرفه ای خودش است که شامل خسته گردن گروه مذاکره کننده، ایجاد اختلاف و تعارض درون جامعه هدف متنوع ایرانی با انواع شگردهای حرفه ای و جنگ روانی، ایجاد تفاهمی سیال و شکننده برای بهره برداری در زمان مناسب تر از شرائط کنونی، دادن مزایای محدود و موضعی مثل پیشنهاد آزادسازی ۱۲ میلیارد دلار از مطالبات ما در ازای کنار گذاشتن غنی سازی ۶۰ درصد که البته از روی حسن نیت توسط هیئت روسی پیشنهاد گردید که با خواسته های جدی تر ما قابل انطباق و قابل پذیرش نبوده و رد شده است..
دستیابی به نیازهای موضعی، موقت و محدود مشکلی از تعارض دائمی و تقابل با غرب را حل نمی کند و تفاهمات باید صرفاً با هدف رفع دائمی و غیر قابل بازگشت تحریم های ظالمانه در چارچوب برجام باشد و هیچ ارتباطی با اهداف نظامی غیر هسته ای ما مثل موشکی و پهبادی و .. نداشته باشد و از روی مصالح حیاتی کشور باشد نه نیازهای محدود، موضعی و موقت؛ چرا که مطالبات ما با روش های مختلفی از حقوقی نرم تا فیزیکی سخت قابل پیگیری و استرداد است که نیازی به تفاهم و پیوند با مذاکرات ندارد.
طبیعی است که با توجه به وضعیت جاری کشور و ضعف ناشی از شرایط بغرنج ناشی از عملکرد ۸ سال گذشته، با هر کشوری برای حفظ منافع ملی خود، ولو به صورت محدود و موقت متحد می شویم تا به شرایط خروج از بحران و پذیرش غیرسیاسی شرایط و حقوق قانونی اقتصاد و تجارت آزاد خود با حفظ استقلال سیاسی برسیم که هدف اصلی و والای بقای امنیت کشور و مردم ماست چون آمریکائی ها و غربی ها آرزوئی بالاتر از فروپاشی کشور و هرج و مرج برای تنبیه ما ندارند و عراق و لیبی و سوریه، درس عبرتی فراموش نشدنی از تخلیه عقده های غربی ها در منطقه ما شده اند.
البته و مطمئنا اگر غربی ها شرائط و خواسته های ما را محترم بشمارند دلیلی برای کنش های سخت و متقابل و انفعالی وجود ندارد. تنها خط قرمز و تنازع ما با غرب، عدم پذیرش رژیم صهیونیستی است که در ادواری هم تعهد به پرهیز از هر اقدام علیه این رژیم غاصب داده ایم ولی باز هم مقبول و مکفی قلدران نشده است و آن ها هستند که اصرار بر تغییر استراتژی و رد منافع متقابل ما و تحمیل نظر خود دارند که خواسته ای غیرمنطقی، غیرموجه، غیرحقوقی و غیرقابل قبول است.
ارعاب و اجحاف در مذاکرات، ممنوع
گفتمان غربی ها و نماینده اروپائی ها در خصوص مذاکرات هسته ای، ظاهراً صریح و موجه ولی در عمل پیچیده و چند بعدی است اما نماینده دولت آمریکا دنبال فضاسازی منفی، مچ گیری و تهدیدات مستقیم و غیر مستقیم، برای انزوای ایران در مذاکرات هسته ای است.
از طرفی دیگر فراموش نکنیم که سیاست بازی از منظر آمریکائی ها یعنی دروغگوئی، و همین بازی های فشار و فرار و هویج و چماق…
مواضع ما هم در مذاکرات، بر مبنای بی اعتمادی های کشف شده از طرف مقابل ولی صادقانه، حق به جانب و قانونی است و رفع تحریم ها هم حق قانونی همه ما و کشورهای مورد معامله با ماست که نمی توانیم با ورود به بازی های پیچیده و دروغ غربی، از آن استنکاف یا عدول کنیم و با پشتوانه اقتدار ملی و نظامی خود، آن ها را قاطعانه دنبال می کنیم.
عملگرائی در نمایش اقتدار و پرهیز از دشمن تراشی و زیاده گوئی
تجربه جدید ما در رفع تنش های غیرضروری این است که آرامش خود را حفظ کنیم و از کوره در نرویم و دشمنی های تصنعی و غیرواقعی را مثل شرائط متعدد اخیر در مرزهای کشور تا حد امکان شناسائی، درک و مدیریت کنیم که منجر به انفعال و بازی خوردن منافع ملی نشود.
این یک مزیت موفق در دولت جدید است که ناشی از نگاه واقع بینانه، منصفانه، خوش بینانه و در عین حال منطقی به موضوعات حکومتی و تنش های بین المللی است و اثر خود را بر اصلاح امور گذاشته است و در آینده منشا اثرات بیشتری خواهد بود، عملگرائی و تلاشگری با پرهیز از حاشیه های منفی، حتماً مثمر و نتیجه بخش است و در چندین اختلاف منافع مشکوک با همسایگان، سکوت و حضور و اقتدار دولت و نظامیان کشور، دشمنی های بدخیم را با پرهیز از تندروی و نگاه افراطی، تبدیل به دوستی متعادل، ارتباط و حتی قرارداد همکاری سودمندکرد. با این شیوه حتی می توان خصومت از نوع آمریکائی ر هم با عزت و اقتدار مدیریت و تبدیل به رفع تنش و حفظ اقتدار و همکاری متعادل غیر ظالمانه نمود.
البته در صورت هر گونه قلدری و تهدید هم، هیج نیازی به غربی های استعمارگر و قلدر نداریم. نیاز ما به مدیریت بر منابع و عوامل انسانی کشور در کنار باز کردن فضای تجارت آزاد مردمی و مبادلات مالی گسترده است که یک حق قانونی و قابل دستیابی با ساختارهای جاری کشور است و تحریم ظالمانه برای سلطه بر شیوه حاکمیت یک کشور، چیزی جز ظلم و قلدری نیست.
پشتوانه نظامی و مدیریت صحیح عوامل متعهد پاکدست و مورد اعتماد و تلاش جهت تامین نیازهای بومی، تنها اهرم استقلال و امنیت کشور ماست که اگر خائنین داخلی پالس منفی و گرای مخالف ندهند یا نتوانند همراهی کنند آینده از آن ماست و این غرب است که به دنبال منافع و تجارت خود در ایران خواهد آمد چون نیازمندی ها متقابل و روشن هستند. تجربه ها نشان می دهند که هیچ توقعی و معجزه ای در مذاکرات محتمل یا قطعی نیست و همه چیز وابسته به عملکرد و نگاه داخلی و مدیریت داخلی خود ماست.
وضعیت فعلی مذاکرات هسته ای
شواهد نشان می دهند که اروپا و آمریکا در یک محور مشترک ولی دچار سردرگمی استراتژیک هستند. درست است که تنش هائی با هم دارند ولی این ناهماهنگی ها، تاثیری بر سیاست شان علیه ایران استقلال طلب ندارد. ولی این واقعیت مهم است که این کشورها هیچ دلیل و انگیزه ای برای تقابل با ایران ندارند و این تنها اهرمی است که امکان یک سری تفاهمات نسبی را در مذاکرات محتمل نموده است. بقیه کارهای طرف های مقابل چیزی جز خودنمائی و شانتاژهای تبلیغاتی و رسانه ای نیست. البته با کمال اطمینان می شود ادعا کرد که هیچ تفاهمی حکم معجزه در تغییر اوضاع اقتصادی ایران ندارد جز تفاهمات داخلی برای تلاش و تغییر الگوهای حاکمیتی داخلی به مولد سالاری. اگر بپذیریم که موانع اصلی مبادلات مالی و نفت و کالا هم برداشته شوند؛ که دستاورد بزرگی است باز هم باید اصلاح رویه کنیم که توفیقی جدی در اوضاع کشور حاصل شود. البته این موضوع به مذاق خیلی ها ابداً خوش نمی آید ولی بهترین شیوه رشد کشور حذف مخاصمات غیرضرور و اجتناب از سیاست زدگی افراطی در کنار مولد سالاری برای حفظ استقلال کشور است و غربی ها چاره ای جز تعامل و تحمل ایران قدرتمند را، در صورت بی نیازیو تلاش ندارند.
مواضع افراطی آمریکائی-صهیونیستی در قبال مذاکرات با ایران
با توجه به عملکرد حرفه ای و پرهیز از ایجاد حاشیه، توسط تیم مذاکره کننده ایرانی و روند منطقی و طبیعی کار، مقامات آمریکائی بدون استراتژی مشخص و بسیار سردرگم، دنبال حاشیه و خودنمائی رسانه ای برای نمایش اثرات بدون حضور خود در مذاکرات هستند و در حالی که از حفظ امنیت نیروهای سنتکام خود در منطقه عاجز هستند ادعای کذب حفاظت از هم پیمانان جعلی و فرمانبردار خود را در برابر ما دارند. از سوی دیگر هیچ اهرم و توانائی ملموس و اعتبار جدی برای ممانعت از پیشرفت برنامه هسته ای ایران را جز به ادعا و بلوف ندارند. بنظر می رسد اگر ایران هم بدون اعتنای به قلدری ها و برای تضمین امنیت ملی و مردم خود، مثل کره شمالی، هند و پاکستان، قاطعانه و رسمی دنبال ساخت سلاح هسته ای هم باشد؛ هیچ مانع و جلوداری نخواهد داشت و فقط با اطمینان بیشتری حفظ استقلال سیاسی خود را پیش خواهد برد که اصلی ترین عامل تنش با غربی هاست.
چمع بندی ناشی از سایه سنگین سلطه آمریکا بر نمایندگان اروپائی
اصل حفظ یا رد تحریم های ما از طرف آمریکاست که فعلاً نماینده ای مجاز برای حضور در مذاکرات مستقیم ندارد و به گفته نماینده آمریکا، ایالات متحده به طور کامل آماده است تا تحریم‌هایی را که با تعهداتش در برجام ناسازگار است، بردارد تا ایران بتواند از منافع اقتصادی این توافق بهره مند شود. البته این نوع از نگاه و دسته بندی تحریم ها، صرفاً مربوط به قوانین داخلی آمریکا بوده و قابل تعمیم و گسترش یا تحمیل به دیگر کشورها نیست. نماینده آمریکا، نماینده کشور و حکومتی واحد است و باید تعهد وی از طرف تمام حاکمیت و کشورش از جمله دولت، کنگره و سنا باشد و علاوه بر این ها تصمیمات و تعهدها باید غیرقابل بازگشت و دائمی باشند که بعد از تخریب ساختارهای هسته ای کشور، هوس بازی جدید به سرشان نزند.
این نوع از بازی با الفاظ توسط آمریکائی ها، برای حفظ فضاهای گنگ و قابل دور زدن، ابداً قابل پذیرش در هیچ محکمه ای نیست و ما صرفا ملزم به اطلاع و رعایت قوانین داخلی کشور خودمان و قوانین بین المللی هستیم نه قوانین داخلی آمریکا که منشأ قلدری و تأمین منافع یک طرفه برای خودشان هستند و بنابراین مذاکره کنندگان ارشد و معتمد ما باید تمام مساعی خود را برای منظور نمودن تمامی خواسته های حقوقی و قانونی مردم عزیز و متوقع خود به خرج دهند که تفاهم نکردن، بهتر از بازی خوردن و امتیاز دادن خطرناک به حریف متمول و غیرقابل اعتماد است و در این مذاکرات باید کاملاً مشخص و اعلام شود که بحث و محدودیت جدیدی در خصوص مقاومت، موشکی، پهبادی، فضائی و منطقه ای قابل ذکر و پذیرش در آینده نیست. سپاس