آنچه باید درباره صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا بدانید

صندوق سرمایه‌گذاری طلا (Gold Funds)‌ نوعی از صندوق‌های کالایی قابل معامله در بورس هستند که سرمایه‌های جمع‌آوری شده از مشتریان را به جای خرید سهام، در گواهی سپرده سکه طلا و اوراق مبتنی بر سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌کند. مدیران این صندوق‌ها با پشتوانه پولی که در اختیارشان قرار می‌گیرد، می‌کوشند بازدهی مناسبی را از سرمایه‌گذاری در بازار سکه و طلا کسب کنند. افرادی هم که در صندوق‌های مذکور سرمایه‌گذاری می‌کنند، به‌دنبال این هستند که از طریق مدیریت حرفه‌ای صندوق، بازدهی بهتری از بازار پرتلاطم سکه طلا بدست آورده و کمتر با مشکلات خرید و فروش فیزیکی این فلز گرانبها سروکار داشته باشند.

ابزار جدید سرمایه‌گذاری مشترک
صندوق‌های طلا ابزار نسبتا جدیدی هستند که این امکان را به سرمایه‌گذار می‌دهد بدون خرید فیزیکی سکه در این فلز گرانبها سرمایه‌گذاری کند. ضمن اینکه با توجه به ذات صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، این سرمایه‌گذاری به‌صورت غیرمستقیم و از طریق یک سبدگردان حرفه‌ای انجام می‌شود تا حتی‌المقدور از نوسانات ناگهانی سرمایه‌گذاری در امان باشد.

حداقل ۷۰ درصد سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها در سکه طلا و مابقی در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود
ویژگی دیگر این صندوق‌ها قابلیت سرمایه‌گذاری با سرمایه‌های کوچک است؛ چنانکه سرمایه‌گذاری در این بخش با مبلغ ناچیز چند هزار تومان آغاز می‌شود؛ درحالی‌که اگر کسی قصد خرید یک تمام سکه طلا را داشته باشد، باید چند میلیون تومان برای خرید آن بپردازد. در واقع از این طریق انعطاف‌پذیری سرمایه‌گذاری برای متقاضیان این فلز گرانبها افزایش می‌یابد.

ویژگی بعدی این صندوق‌ها اصطلاحاً «ایی.‌تی.‌اِف» بودن آن‌هاست. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با قابلیت معامله در بورس را ایی.‌تی.‌اِف(ETF) می‌گویند. این بدان معناست که برای صدور یا ابطال واحدهای این صندوق(همان خرید و فروش) نیاز به مراجعه حضوری به مدیر صندوق نیست و از طریق سامانه‌های معاملاتی آنلاین متعلق به‌تمامی کارگزاران عضو بورس کالا، امکان خریدوفروش این نماد وجود دارد. به‌بیان‌دیگر واحدهای صندوق مذکور را می‌توانید به‌طور آنلاین – از طریق سامانه‌های معاملاتی کارگزاری‌های بورس نظیر ایزی‌تریدر – معامله کنید.

همان‌طور که اشاره شد ازآنجایی‌که صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا نوعی صندوق ETF هستند، این امکان را به شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار می‌دهد که در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، یک یا چند واحد از یک صندوق طلا را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید.

نحوه خریدوفروش واحد‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا
برای خریدوفروش نماد چنین صندوق‌هایی کافی است از طریق یکی از سامانه‌های معاملاتی ارائه‌شده توسط کارگزاران عضو بورس کالا اقدام کنید؛ برای نمونه معامله‌گران آنلاین هر یک از کارگزار‌ی‌های معتبر با ورود به صفحه معاملاتی خود امکان خرید یا فروش نماد صندوق‌های طلا را خواهند داشت.

وجوه افراد چطور سرمایه‌گذاری می‌شود؟
حداقل ۷۰ درصد سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها در سکه طلا و اوراق مشتقه مبتنی بر طلا و مابقی در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود. این سکه‌ها در قالب سپرده کالایی هستند؛ به این شکل که در بدو تاسیس، مدیر صندوق سکه‌های مورد نیاز خود را از بازار یا بانک کارگشایی خریداری کرده و نزد یک بانک عامل مانند بانک رفاه، بانک سامان، بانک صادرات و بانک ملت سپرده‌گذاری می‌کنند. گواهی این سپرده‌ها در تابلوی بورس کالا قابل معامله است. همچنین این صندوق‌ها امکان ورود به بازار مشتقه برای پوشش ریسک سکه‌های خریداری شده را نیز دارند.

مزیت‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا
تا پیش از تأسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا و گواهی‌های سکه طلا، نگهداری سکه فیزیکی در منازل توسط سرمایه‌گذارانی که نگران ریسک کاهش ارزش پول در بانک‌ها بودند می‌توانست قابل توجیه باشد؛ اما همیشه ریسک‌های زیادی برای این سرمایه‌گذاری وجود داشت؛ مثلا ریسک نگهداری از این دارایی یا ریسک جابجایی سکه‌های طلا می‌توانست به سرمایه‌گذار آسیب زده یا باعث نگرانی وی شود؛ اما با شکل‌گیری صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا اولا ریسک نگهداری و جابجایی سکه از بین رفت و ثانیا این امکان به سرمایه‌گذار داده شد تا با مبالغ کوچک‌تر نیز در سکه طلا سرمایه‌گذاری کند؛ ثالثا با دارا بودن این دارایی از منافع افزایش ارزش سکه فیزیکی نیز بهره‌مند شود و هر زمان نیاز به وجه نقد داشت، می‌تواند با ابطال واحدهای صندوق‌ مذکور که به ارزش روز سکه قیمت‌گذاری شده‌اند، سرمایه‌ نقد مورد نیاز را دریافت کند. از دیگر مزایای این صندوق ها امکان نقد کردن بخش های کوچک از دارایی است زیرا گاهی از اوقات شما می خواهید مبلغی کمتر از ارزش یک سکه را نقد کنید که این امکان در فروش سکه فیزیکی به آسانی فراهم نیست و هزینه های معامله را برای شما افزایش داده که در نتیجه آن از سود شما کاسته می شود. ریسک خرید سکه طلا واقعی نیز دیگر ریسکی است که با سرمایه گذاری در این جنس از صندوق ها به صفر می رسد و شما از اصالت سکه های خریداری شده اطمینان دارید. اختلاف قیمت خرید و فروش یا همان هزینه معامله چنین صندوق هایی نسز از خرید و فروش سکه های فیزیکی کمتر است.

با شکل‌گیری صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا اولا ریسک نگهداری و جابجایی سکه از بین رفت. ثانیا این امکان به سرمایه‌گذار داده شد تا با مبالغ کوچک‌تر نیز در سکه طلا سرمایه‌گذاری کند
با تأسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر سکه طلا علاوه بر مزایای فوق این امکان به سرمایه‌گذار داده شده است که با ورود به این صندوق‌ها، از نظر و تخصص مدیران حرفه‌ای صندوق در ایجاد منفعت بیشتر و جلوگیری از ضرر و زیان در شرایط مختلف بازار بهره‌مند شود. در واقع سازوکار این صندوق‌های به این شکل است که مدیران صندوق در زمان‌های رونق طلا می‌توانند تا ۱۰۰ درصد منابع در اختیار را به سرمایه‌گذاری در سکه طلا و اوراق مشتقه آن اختصاص داده و در زمان رکود سکه نیز قادر هستند تا منابع طلای صندوق را به ۷۰ درصد کاهش داده و ۳۰ درصد مابقی را به اوراق با درآمد ثابت تخصیص دهند. از این طریق اصطلاحا ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌‌گذاری مبتنی بر سکه تا حدودی مدیریت می‌شود.

چرا سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا؟
اول اینکه مدیر صندوق سرمایه‌گذاری طلا به‌عنوان یک مدیر حرفه‌ای نظارت کامل و دائمی بر روی پرتفوی صندوق دارد و می‌تواند برای جلوگیری از ضرر و زیان احتمالی سرمایه‌گذاران، تصمیمات حساب‌ شده‌ای در شرایط مختلف بازار بگیرد که افراد عادی لزوماً این سطح از دانش یا وقت و انرژی کافی برای نظارت مداوم بر روی پرتفوی شخصی خود را ندارند.

یکی از ابزارهای خوبی که مدیران صندوق‌های طلا در اختیار دارند، امکان پوشش ریسک نوسان قیمت سکه با استفاده از ابزارهای بازار آتی سکه است. به عبارتی مدیران می‌توانند با استفاده از اهرم قراردادهای تعهدی خرید و فروش سکه در بازار آتی ریسک سرمایه‌گذاری را به نفع ذینفعانش مدیریت کرده و منافع آن‌ها را تقویت کنند.

دوم اینکه صندوق‌های مذکور از امکان بازارگردان برای نقدشوندگی بالای خود بهره‌مند هستند، بنابراین چنانچه بازار به سمت صف خرید یا صف فروش(بازار یک‌طرفه) متمایل شود، بازارگردان با عرضه و تقاضاهای خود سرمایه‌گذاران را از وجود طرف معاملاتی مطمئن می‌کند تا با خیالی آسوده اقدام به انجام معاملات کنند. این امر باعث می‌شود که تفاوت نرخ بین عرضه و تقاضا به کمترین میزان برسد، درحالی‌که چنانچه فرد به‌صورت مستقیم سرمایه‌گذاری کند؛ اولا اطمینانی برای نقدشوندگی در شرایط یک‌طرفه بازار وجود ندارد، ثانیا عمدتا تفاوت بین نرخ‌های عرضه و تقاضا بسیار بیشتر از نرخ صندوق است، بنابراین اطمینانی در کسب سود در ورود و خروج‌ها در این بازار برای این دسته از سرمایه‌گذاران وجود ندارد.

سود صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا
طبیعتا دادن تضمین و تعهد در سودآوری در بازار سرمایه با توجه به ماهیتی که دارد، امکان‌پذیر نیست و سرمایه‌گذاران باید به نوع سرمایه‌گذاری و دارایی‌هایی که خریداری می‌کنند، توجه کنند. همان‌طور که گفته شد عمده سرمایه‌گذاری ‌این صندوق‌ها در سکه طلاست. ارزش سکه طلا نیز وابسته به دو عامل قیمت جهانی انس طلا و طبیعتا نرخ ارز برای تبدیل این قیمت به ریال است.

نمودارهای سال‌های گذشته نشان می‌دهد برآیند بلندمدت نوسانات ارزش سکه، مثبت بوده و برای سرمایه‌گذاران سودآور بوده است.

نحوه سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا
برای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها داشتن کد بورسی الزامی است. پس از اخذ کد بورسی خرید یا فروش این صندوق‌ها امکان‌پذیر است. نباید فراموش کرد ماهیت سرمایه‌گذاری ‌ایجاب می‌کند که سرمایه‌گذار دیدگاه بلندمدت داشته باشد و به تیم‌های حرفه‌ای که مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری را برعهده دارند، اطمینان داشته باشد تا در نهایت از منافع آن بهره‌مند شود.