شاهنامه فردوسی از نگاه دکتر محمد رسولی

اقتصاددان :  دکتر محمد رسولی شاهنامه شناس مطرح کشور می باشد. وی سال‌ها درس استادان بزرگ شاهنامه شناس مانند فریدون جنیدی، هوشنگ طالع و دیگران را درک کرده و همه آموزه‌های لازم شاهنامه شناسی را فرا گرفته و سپس خود مدت‌های مدید پژوهش‌های عمیق و ژرف به شیوه علمی و دانشگاهی روی شاهنامه انجام داده است. نتیجه این آموزش‌ها و پژوهش‌ها منجر به ارائه نظریه “تاریخی بودن شاهنامه“  از سوی وی شده است.

بر اساس این نظر محتویات شاهنامه به تمامی، بیان رویدادهای تاریخ ایران در عهد باستان و پیش از باستان است. در این راستا کتب و مقالات متعددی برای اثبات نظریه مذکور تالیف و تدوین نموده است. یکی از پرسش‌های اساسی که به عنوان انتقاد و ایراد به این نظریه به رسولی وارد شده، اینکه “اگر شاهنامه را تاریخ محض قلمداد کنیم، برخی موارد باور ناپذیر مانند عمر‌های طولانی در شاهنامه، پرنده افسانه‌ای سیمرغ که با آدمیزاد گفتگو می کند، دیوها در شاهنامه و مانند این‌ها چطور قابل توجیه خواهد بود؟!”

دکتر محمد رسولی به همه این ابهامات و ایرادات پاسخ داده است. پاسخ‌های دکتر رسولی در قالب مصاحبه‌ها و گفتارهای گوناگون  در رسانه‌های مختلف از جمله صدا و سیما و تلویزیون‌ها، رادیو‌های سراسری کشور، روزنامه‌ها و نشریات و در کلاس‌های تخصصی شاهنامه در خانه اندیشمندان علوم انسانی ارائه شده است. پاسخ‌های دکتر محمد رسولی مورد توجه و اقبال محافل علمی و دانشگاهی قرار گرفته است.

دکتر محمد رسولی در خصوص حقوق سیاسی و مفاهیم حکمرانی و کشورداری، با تکیه بر همان نظریه تاریخی بودن شاهنامه، نکات تازه و بدیع و جالبی ارائه داشته که اغلب در کتاب” مفاهیم حقوق عمومی در ایران کهن” نوشته شده‌اند. در این کتاب دکتر رسولی برای نخستین بار در تاریخ ثابت کرده که منظور شاهنامه از ” فره ایزدی” مقبولیت حکومت و مشروعیت حکومت است. وی در توضیح بیشتر گفته” هنگامی که حاکم و حکومت مورد قبول عموم مردم و ملت باشد، دارای فره ایزدی است و هنگامی که حاکم یا حکومت به استبداد و دیکتاتوری دچار شود و محبوبیت و مقبولیت عمومی  خود را از دست دهد، فره ایزدی از حکومت می گسلد. برای نمونه جمشید پیشدادی نیز دچار این عیب بزرگ شد و با منیت پیشگی جمشید، اقبال عمومی وی از دست رفت که در قالب گسستن ” فره ایزدی” از وی در شاهنامه بیان شده است:

چو این گفته شد فره یزدان از اوی     /     گسست و جهان شد پر از های و هوی

یا در خصوص نحوه به قدرت رسیدن پادشاهان اساطیری و قدیمی شاهنامه نظر بر آن دارد که همه آنها انتخابی بوده‌اند. رسولی طی مصاحبه تلویزیونی با آسیا نیوز در صدد اثبات وجود اولین حکومت جمهوری در شاهنامه برآمده است و انتخاب فریدون را نخستین مشارکت مستقیم مردم در انتخاب رهبر کشور دانسته است. این نظریه پیش از رسولی از سوی هیچ یک از شاهنامه شناسان گفته نشده بود؛ اما پس از اعلام ایشان، برخی از استادان بزرگ حقوق عمومی آن را قابل پذیرش دانستند.

البته مخالفین نظریات دکتر محمد رسولی، معتقدند که نباید شاهنامه را تاریخ محض دانست و برخی رویدادهای شاهنامه را نمادین می‌دانند.

دکتر محمد رسولی در رد نظریات اینان کتاب پیچیده و رازآلود ناسوخ را نوشته و توسط موسسه تحت امر خود یعنی موسسه فرهنگی بزرگمهر حکیم فیلم “ناسوخ” را نیز ساخته است.

آنچه مسلم است امروزه دکتر محمد رسولی یکی از شاهنامه شناسان خاص و مطرح می باشد که با صرف زمان چند ده ساله روی شاهنامه و تحصیلات عالی دانشگاهی حرفی نو برای گفتن دارد.

وی طی نشست‌های مرتب هر ماهه در مراکزی مانند موسسه فرهنگی بزرگمهر حکیم و در خانه اندیشمندان علوم انسانی به نشر و پخش و آموزش‌های نوآوری‌های خود از شاهنامه می‌پردازد.

دکتر محمد رسولی همچنین وکیل پایه یک دادگستری و حقوقدان برجسته و مدرس دانشگاه می‌باشد. ایشان موفق به اخذ مدرک لیسانس قضایی از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد حقوق اقتصادی از دانشگاه علامه طباطبایی و دکترای حقوق عمومی از دانشگاه تهران شده‌اند‌.

دکتر محمد رسولی تاکنون سی کتاب و بیش از صد مقاله به چاپ رسانده است که هر کدام آنها در نوع خود خاص و جالب است‌. ایشان به عنوان یک فرد محقق حقوقدان و شاهنامه شناس و تاریخ پژوه، توان آن را داشته که با به کارگیری توامان این سه دانش، نکات جدید و جالبی در زمینه ی حقوق و تاریخ به جامعه ی علمی تقدیم نماید.

دکتر محمد رسولی، بنیانگذار و مدیر موسسه مطالعات فرهنگی بزرگمهر حکیم است.

حوزه فعالیت موسسه مطالعات فرهنگی بزرگمهر حکیم

فعالیت‌های فرهنگی

موسسه بزرگمهر حکیم پژوهش‌های گسترده درباره نیازمندی های فرهنگی جامعه و تامین مطالب و محتوا داشته و دارد.همچنین آماده ارائه سخنرانی‌های علمی در زمینه های مختلف یا تنظیم متن و نوشتار در این باره می باشد.

فعالیت‌های حقوقی

انجام وکالت و دفاع از حقوق شهروندی در محاکم به ویژه دیوان عدالت اداری در جهت استیفای حقوق مردم در مقابل قوای دولتی (ادارات، وزارتخانه‌ها و …) و انواع دعاوی (ملکی، حقوقی، کیفری).

شاهنامه

تحقیقات زیاد و پژوهش‌های ژرفی توسط دکتر محمد رسولی راجع به شاهنامه و علوم مرتبط با شاهنامه انجام شده و می شود. در این باره توسط ایشان چندین کتاب و مقاله و نوشته تالیف شده است که در ادامه همین صفحه بیشتر معرفی می گردند.

فعالیت‌های ادبی

کتاب مهم و راز آلود “بوفی کور” نوشته‌ای ادبی و کتابی خاص و ویژه است که توسط آقای محمد رسولی تالیف شده است. این کتاب اسرار مهم فلسفی، تاریخی، سیاسی، روانشناسی و … را در قالب یک داستان عاشقانه بیان می‌کند.همچنین فعالیت گسترده ادبی دیگری نیز انجام شده است.

لیست برخی از کتابهای پرطرفدار ایشان:

حافظه و فراموشی در تاریخ و فرهنگ ایرانیان

مقالات شاهنامه

گفتارهای شاهنامه

داستان باستان

بزرگمهر حکیم ـ کاوشی درباب کیستی، آثار و سخنان وی …

امور اجتماعی

توجه به جامعه و امور آن و پرداختن به مشکلات برخی اقشار خاص برای مثال قشر سالمند مورد توجه ویژه موسسه بزرگمهر حکیم و دکتر محمد رسولی بوده است. شرکت در جلسات مختلف در مراکز گوناگون (مانند مراکز پژوهشی، سازمان تنظیم مقررات رادیویی، فرمانداری‌ها، سازمان بهزیستی، میراث فرهنگی و …) می باشد. تالیف کتاب حقوق سالمندی در همین راستا می باشد.

امور رسانه‌ای

همکاری با رسانه های جمعی، اجرای برنامه در رادیو و انتشار نوشتار در روزنامه و خبرگزاری‌ها و حضور در تلویزیون از این دست اقدامات بوده است.

و سخن آخر؛

شاهنامه، اثر بزرگ فردوسی، از نگاه اساتید بزرگ فرهنگی وتاریخی ایران و دکتر محمد رسولی یکی از مهمترین و معروف‌ترین آثار ادبی و تاریخی فارسی است که بیش از هزار سال از زمان نگارش آن گذشته است. شاهنامه فردوسی به عنوان یک کتاب فرهنگی مهم در ایران، شامل مفاهیم و ارزش‌های مختلفی مانند مفاهیم اخلاقی، داستان‌های تاریخی، مفاهیم و ارزش‌های فرهنگی و به عنوان یکی از شاهکارهای ادبیات فارسی است.

در شاهنامه فردوسی داستان‌هایی است که در آن به شجاعت و دلاوری، عدالت و رعایت حقوق دیگران، بخشش و رحمت نسبت به دیگران، صداقت و رعایت وعده‌ها اشاره شده است.

در کل، شاهنامه فردوسی به عنوان یکی از مهمترین کتاب‌های فرهنگی و تاریخی ایران، شامل مفاهیم و ارزش‌های اخلاقی مختلفی است که به تعالیم اخلاقی و انسانی پرداخته شده است و دکتر محمد رسولی با پژوهش‌های عمیق و علمی نظریه تاریخی بودن شاهنامه را ارائه نموده است.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع